کبوتر یا به قول خودمونی‌تر و کوچه بازاری کفتر از دیر باز تو زندگی مردم جهان به ویژه ما ایرانی‌ها نقش بسیار پررنگ و زیادی داشته. حالا اینکه کبوتر یه پرنده زیبا با گونه‌های مختلف وحشی و اهلیه بمونه کنار چون ما بیشتر به سراغ نمونه‌های اهلیش میریم.
اما کبوتر پرنده ایه که در گذشته از اش به عنوان نامه‌بر استفاده میشده، تو ضرب‌المثل‌های قدیمی ما ازش استفاده میشده (کبوتر با کبوتر باز با باز …)، تو شعر و ادبیات کلاسیک فارسی حضور داشته (بیایید ای کبوترهای دلخواه… بدن سیماب‌گون، پاها چون شنگرف… بپرّید از فراز بام و ناگاه… به گرد من فرو آیید چون برف)، تو اماکن مذهبی و امامزاده‌ها همیشه دیده میشه و به طور کلی با زندگی ما عجین شده. یعنی میشه گفت واقعا وقتی که خوب دقت می‌کنی میبینی کبوتر خیلی دوست‌داشتنیه و کوچیک و بزرگ شاید تو خونشون کبوتر نگه ندارن ولی حتما دوستش دارن.
کبوترخانه رو تو ایران، اصولا برای تزئین نساخته بودن، بلکه به منظور انتفاع و بهره‌برداری، به ساختن کبوترخانه اقدام کرده بودن، حتی الان هم یکی از مناظری که در اطراف دهات ایران دیده می‌شود، همین برج‌های کبوترخانه ست، که صدها سوراخ چهارگوشه توی اون در نظر گرفتن.
مدارک تاریخی نشون می‌ده که تو تموم دوران بعد اسلام، کبوتربازی یکی از وسایل سرگرمی بوده و از این پرنده، غیر از نامه‌رسانی و تهیه کود و چلغوز، برای سرگرمی و نگهداری استفاده میکردن.
انقدر این کبوتر تو زندگی ما ایرانی‌ها ریشه داره که کبوتربازی به شدت جا افتاده و در ابتدا به شکل یه بازی یا رقابت بوده ولی الانم هنوز میشه آثار اون رو تو محله‌های مختلف شهر دید. معمولا بحث کبوتر خیلی مفصله و همچین جون داره که بخوایم بشینیم براتون بگیم شاید مجبور بشیم یه کتاب از کبوتر و انواع اون بگیم.
ولی خیلی‌ها بر خلاف اینکه کبوترها رو دوست دارن ولی اطلاعات کمی درباره این پرنده دارن و وقتی میخوان بخرن یا بفروشن دچار مشکل میشن. واسه همین سعی میکنیم یه کم مقدمه بچینیم براتون و بعد از کبوترها و انواعش بگیم واستون که مثل همیشه بتونیم تو شیپور اطلاعات مفیدی رو در اختیار شما قرار بدیم.
کبوترها به طور کلی انواع مختلفی دارن و شاید نشه همه اسم‌ها و انواع اون‌ها رو پیدا کرد ولی خیلی‌هاشون خاص هستن و قیمت‌های بالایی هم دارن. مثلا:
۱) دمگیر و انواع آن
۲) تهرونی
۳) یهودی
۴) مصری
۵) بلغاری
۶) شامی
۷) و…
بعضی از کبوترها پرشی هستن و بعضی دیگه نه. مثلا کبوترهای دمگیر اول پایین پرواز میکنن بعد پر و بالشون رو باز میکنن و اوج میگیرن. این گونه از کبوترها هم خودشون چند مدل دیگه دارن مثل زره‌ای، خرقه‌ای، سینه دم پاک، دوبرغلاغ، شازده سرخ، شازده سبز و…
کله برنجی کاشونی
کبوتری که بدنش فقط سفید و گردنش و سرش به رنگ قهوه‌ای باشه و کشیدگی رنگها باید اندازه دونه برنج باشه. البته میتونه دارای رنگ گردن دیگه‌ای چون سبز، زرد و… باشه.
۸) گرگی
کبوتری که بدنی فقط سفید با خالهای به رنگ خاص مثلا قهوه‌ای داشته باشه.
۹) شامی
کبوتری که نوکی کوچیک یا متوسط داشته باشه رو کبوتر نوک شامی میگن و رنگ در این نوع پرنده تفاوت چندانی نداره.
۱۰) تیرسفید
کبوتری که سر شاه پرهای سفید یا تیره سفید یا همون شاه‌پر سفید در کت خود داشته باشه رو تیر سفید میگن.
۱۱) پشت‌دار
کبوتری که دو کت به رنگ خاص و شاه پرهائی به همون رنگ یا یه دست سفید داشته باشد رو میگن پشت‌دار.
حالا از طرف دیگه کبوترها به شکل دیگه‌ای هم بین کفتربازان حرفه‌ای تقسیم میشه که در اصل میشه گفت انواع کبوترهای تزیینی یا اهلی هستن. در بین این کبوترها انواع خیلی خاصی هم پیدا میشه که نه تنها زیبا هستن بلکه نشونه‌های جالبی هم دارن.
۱) کبوترهای نقش
۲) کبوترهای سفید و خالدار
کبوترهای نقش
«نقش» اصطلاحا به کبوترهایی میگن که از لحاظ رنگ دارای مشخصات زیر هستن:
۱-«یکرنگی» یا «تخته‌ای»، به کبوترهایی میگن که از سر تا دم، پرهای یکرنگ، یا رنگی مخلوط داشته باشن. نمونه‌ی این کبوترها:
زاغ، سبز، گُلی، زرد، قهوه‌ای، کاغذی، آینه، سرو، سروچخماقی، کوهی، سبزکوهی، فولادی، نقره‌ای، گل افشان، هفت رنگ یا زاغ سبز و… هستن.
۲-«دُم سفید»، کبوتر هایی که دارای رنگ‌های مشخص هستن و فقط دمشون سفیده رو دم‌سفید میگن. میشه دم‌سفید رو به انواع کبوترهای یکرنگ اضافه کرد مثلا بشه زاغ دم سفید.
۳-«سینه دم سیاه»، «سینه دم قرمز»، «سینه دم زرد»، «سینه دم سبز» و «سینه دم قهوه‌ای»، این گروه کبوترها سر و گردن و سینه و دمشون، به رنگ‌های (سیاه، قرمز، زرد، سبز و قهوه‌ایه) و دو بالشون از کَت زیر شاه پر سفیده.
۴-«طوقی»، به کبوتر هایی میگن که تمام پر بدنشون سفیده و فقط دور گردنشون یه حلقه رنگی داره که میتونه رنگش متفاوت باشه مثلا بگن طوقی قهوه‌ای.
کبوترهای نقش خیلی زیادن و بخوایم واستون بگیم باید تا صبح مدل‌های مختلفشون رو بشمریم!
کبوترهای سفید و خالدار
کبوتر سفید، به کبوتری با پرهای کاملا سفید میگن ولی کبوترهای خالدار تو بدنشون خالهای رنگی نامنظم با نقش‌های مختلف وجود داره.
۱-«پلنگ»، کبوتریه که خالهای سیاه تو بدنشه مثل یه پلنگ واقعی!
۲-«خال قرمز»، کبوتریه که خالهای قرمز داره. البته کبوتر خال زرد هم داریم.
۳-«گردن برنجی»، اگه کبوتر فقط تو گردنش خال داشته باشه بهش میگن گردن برنجی.
۴-«هما»، این کبوتر تو بدنش خالهای نا منظم سیاه و زرد داره و بقیه جاهاش کلا سفیده.
این نوع کبوتر هم انواع زیادی داره و نمیشه خیلی طولانی گفت. باید یه کم بیشتر جستجو کنید.
کبوترهای اهلی نژادهای مختلفی تو دنیا دارن مثلا کبوتر شاهی، گاینت هومر، رنت، کارنیه، موندن، چین‌دار شرقی، مکه، بخارا یا جارچی، یعقوبی، دمنده و میگسار. البته انواع دیگه کبوتر هم داریم که حتما شما بیشتر میشناسین و سعی کردیم آخر مطلب بهشون اشاره کنیم. مثل فاخته، یاکریم، قمری، بلژیکی، دم چتری و…
انقدر دنیای کبوترها، انواع و اقسامش، اصول نگهداریشون، اصطلاحاتش و … گسترده‌س که شاید واقعا نیاز به یه کتاب واسه نوشتن باشه. ولی سعی کردیم خلاصه یه سری اطلاعات بهتون بدیم و میدونیم که خیلی‌ها علاقه زیادی به نگه‌داشتن کبوتر تو خونشون دارن.
خیلی‌ها هم شغلشونه و کبوترها رو تو تعداد بالا از جوجه بودن نگه‌میدارن یا خودشون از نر و ماده‌ش جوجه میگیرن و تو تعداد بالا این کبوترها رو توزیع میکنن. یه نکته ای که هست اینه چون کبوترها انواع زیادی دارن و خیلی‌هاشون خاص هستن بعضی حاضرن برن شهر دیگه و اون کبوتری که میخوان گیر بیارن.
ولی متاسفانه چون مرکز درست و حسابی برای خرید و فروش کبوتر نیست بعضی‌ها اون نوع خاصی که میخوان پیدا نمیکنن، بعضی‌ها هم یه عالمه کبوتر که پرورش دادن رو مجبورن زیر قیمت رد کنن بره. اما سایت شیپور یه مرکز خوب آنلاینه که شما میتونین عکس تمامی کبوترهایی که دارین با اطلاعاتشون رو أگهی کنید تا مشتری از هر جایی بیاد، یا اگه به دنبال خرید نوع خاصی از کبوتر هستین یا برای تنوع میخواین کبوترهاتون رو بفروشین یا شایدم تازه با خوندن این مطلب خوشتون اومده و میخواین برین تو دنیای کبوترها، به هر حال شیپور یه مرکز کامل و جامع از پرندگان زینتی و حیواناتیه که میشه تو خونه یا قفس نگهشون داشت.