در روزگاری که کلا‌هبرداری در معاملات املاک به طور غیر قابل باوری رو به افزایش بوده و اکثر شکایت‌های موجود در مراجع قانونی بر سر پول است؛ استفاده از روش‌های ناامن پرداخت مبلغ در معاملات مسکن (خرید، رهن و اجاره) می‌تواند طرفین معامله را دچار دردسر کند؛ به عبارتی با توجه به مبالغ بالایی که در معاملات ملکی میان خریدار و فروشنده رد و بدل می‌شود، نحوه پرداخت پول از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است و باید به آن توجه ویژه‌ای داشت.
در کشور ما قانون مشخص یا روش متداولی برای پرداخت مبلغ خانه وجود ندارد، اما با این وجود طبق تجربه‌ای که اکثریت مردم به مرور زمان در این زمینه کسب کرده‌اند؛ روش‌های مختلفی جهت مبادله امن مبلغ مربوط به معامله ملک وجود دارد که ما در این مقاله قصد داریم تمامی آن‌ها را برایتان شرح دهیم؛ در ادامه با شیپور همراه باشید.
مراحل پرداخت پول در معامله ملک
مراحل واریز وجه در رهن و اجاره، خرید و فروش و همچنین خانه‌های وام‌دار متفاوت است که در این بخش، روال مرسوم مشاورین املاک، بابت مراحل پرداخت هر کدام را توضیح می‌دهیم:
رهن و اجاره املاک
بعد از پسندیدن خانه توسط مستاجر، باید مبلغی تحت عنوان بیعانه به مشاور املاک پرداخت شود تا زمانی برای حضور مالک در بنگاه جهت معامله ملک (عقد قرارداد رهن یا اجاره) مشخص شود. برای بیعانه میزان 20 تا 30 درصد از مبلغ کل رهن مرسوم است و باقی آن، هنگام عقد اجاره نامه و دریافت کلید پرداخت می‌شود؛ البته این درصدها، قانونی نیست و بستگی به توافق طرفین دارد.
خرید و فروش ملک
در معاملات ملکی، مبلغ نهایی ملک مورد نظر در سه مرحله پرداخت می‌شود:
مرحله اول: 20 درصد یا دو دانگ پول خانه، هنگام عقد مبایعه‌نامه
مرحله دوم: دو دانگ از مبلغ ملک، زمان تحویل کلید
مرحله سوم: باقیمانده مبلغ خانه، هنگام انتقال سند
ملک‌های وام‌دار
سند خانه‌های وام‌دار در گرو بانک است و تا زمان تسویه کامل، امکان انتقال سند وجود ندارد؛ در این شرایط، ملک تنها با وکالت بلاعزل قابل فروش است. همچنین پس از توافق طرفین درباره اقساط وام، هر دو باید به بانک مراجعه کرده و با پرداخت 10 درصد از مبلغ آن، وام را از فروشنده ملک به خریدار انتقال دهند.
روش‌های جابه‌جایی امن مبلغ در معاملات مسکن
نحوه پرداخت پول خرید یا اجاره خانه ، متناسب با شرایط طرفین معامله می‌تواند روش‌هایی همچون استفاده از چک شخصی، چک بانکی تضمین‌شده، چک بین بانکی، انتقال وجه به صورت کارت به کارت یا دستگاه‌های کارت‌خوان باشد. هر یک از این روش‌های دارای نکات مثبت و منفی هستند که در این بخش آن را شرح می‌دهیم:
پرداخت از طریق کارت به کارت
برای انتقال مبالغ کم مثل بیعانه در معامله ملک می‌توان از روش کارت به کارت استفاده کرد؛ زیرا که انتقال وجه از این طریق، دارای محدودیت مبلغی (حدود سه میلیون تومان) است. از روش کارت‌به‌کارت تنها در صورت اطمینان به شخص مقابل استفاده کنید؛ در غیر این‌صورت، روش مذکور به هیچ وجه امن نیست.
پرداخت از طریق دستگاه کارت‌خوان
در این روش، خریدار مبلغ را با استفاده از دستگاه POS موجود در مشاور املاک و به حساب بنگاه پرداخت می‌کند؛ در ادامه بنگاه، موظف به واریز وجه به فروشنده خواهد شد که البته همیشه، روش کاملا امنی نیست.
نکته مهم: اگر قصد واریز تمام یا قسمتی از مبلغ معامله ملک را با دستگاه کارت‌خوان موجود در مشاور املاک داشتید؛ توصیه می‌کنیم که حتما رسید پرداخت با امضا و مهر را از بنگاه‌دار اصلی دریافت کنید.
پرداخت از طریق چک شخصی
جابه‌جایی وجه از طریق چک عادی به نام شخص یا در وجه حامل، می‌تواند ریسک بزرگی برای صاحب ملک باشد؛ زیرا که امکان نبود پول در حساب و برگشت آن وجود دارد. مطالبه وجه در این شرایط، پروسه‌ای بسیار سخت و طاقت‌فرسا است؛ البته دریافت چک شخصی در معامله ملک کاملا وابسته به اعتبار صادرکننده آن است. اگر اعتبار خریدار تایید شده باشد، مشکل خاصی وجود ندارد؛ اما به قول معروف احتیاط شرط عقل است!
پرداخت از طریق چک بانکی تضمین‌شده
چک رمزدار یا چک بانکی تضمین شده، توسط بانک و به تقاضای صاحب پول صادر می‌شود. این نوع روش پرداخت از آن جهت که خود بانک، ضامن مبلغ آن است؛ هیج فرقی با وجه نقد ندارد. توجه داشته باشید که چک رمزدار، تنها در یکی از شعبه‌های مخصوص همان بانک نقد یا انتقال می‌شود.
مشکلات مربوط به این روش پرداخت زمانی پیش می‌آید که برگ چک گم شود. در این روش پرداخت، امکان نقد کردن چک توسط کسی که آن را پیدا کرده است وجود دارد. اگر چنین اتفاقی برای شما رخ داد، خیلی زود به بانک مراجعه کرده تا از نقد شدن آن توسط شخص دیگری جلوگیری کنید!
پرداخت از طریق چک بین بانکی
اعتبار این نوع روش پرداخت مانند روش قبلی یعنی جابه‌جایی پول با چک بانکی تضمین‌شده، بر عهده بانک صادرکننده آن است. البته تفاوت‌هایی در قوانین مربوط به این نوع نحوه پرداخت وجود دارد؛ این نوع چک‌ها به نام شخص دریافت کننده و با اطلاعات بانکی وی صادر می‌شود. به عبارتی تنها خریدار ملک می‌تواند از آن استفاده کند.
یکی از مشکلات مربوط به پرداخت پول معامله ملک به روش مذکور این است که در صورت پشیمانی بابت معامله، تنها خریدار به عنوان صاحب چک، امکان برگرداندن مبلغ را به فروشنده دارد؛ بنابراین اگر خریدار قصد پس‌دادن پول را نداشته باشد، کاری از دست شخص فروشنده برنمی‌آید.
نکته مهم: با چک بین بانکی، امکان دریافت وجه نقد توسط خریدار ملک (دریافت‌کننده وجه) وجود ندارد و مبلغ به حساب وی واریز خواهد شد.
آقا شما اینجا نوشتید در روش چک بین بانکی که خریدار اگر قصد داشته باشد در صورت به هم خوردن معامله پول را به فروشنده پس ندهد می‌تواند فروشنده را اذیت کند فکر کنم اینجا جای خریدار و فروشنده را اشتباهی تایپ کردید چون معامله بهم بخورد فروشنده باید پول را و یا همان چک رمز دار را پاس کند و به خریدار پس بدهد خریدار در آن موقع چک رمز دار را به فروشنده داده و ازش باید پس بگیره، واگر فروشنده بخواهد می تواند خریدار را اذیت بکند