انواع سنسور خودرو

انواع سنسور خودرو

سنسور خودرو، از مهم‌ترین قطعات و سیستم‌هایی است که در ساخت خودروهای امروزی از آن استفاده می‌شود. در این مطلب می‌خواهیم با انواع سنسور خودرو آشنا شویم.

جالب است بدانید خودروهای جدیدی که وارد بازار می‌شود، در مقایسه با خودروهای قدیمی دارای تکنولوژی پیچیده‌تری هستند. این موضوع به دلیل قطعات برقی و سیستم‌های الکترونیکی است که در این خودروها نصب شده و سنسورها یکی از مهمترین قطعات در این گروه قرار می‌گیرند.

البته نصب سنسورها فقط مختص خودروهای امروزی نیست بلکه در تمامی خودروها چه کاربراتوری و چه انژکتوری سنسورهایی کارگذاشته شده است تا با کمک آن‌ها راننده یا کامپیوتر خودرو از وضعیت بخش‌های مختلف خودرو مطلع شود. شما با نگاه کردن به صفحه کیلومترشمار خودرو، می‌توانید با تعداد زیادی از این سنسورها آشنا شوید.

سنسورها، علائم هشدار دهنده

درواقع سنسورها که در انواع مختلفی ساخته شده‌اند، همانند یک علامت هشداردهنده هنگام وجود مشکل یا ایراد در بخش‌های مختلف خودرو، عمل می‌کند.

همانگونه که پیش‌تر بیان شد، سنسور خودرو به صورت علائم هشداردهنده، راننده را متوجه وضعیت بخش‌های مختلف خودرو می‌کند. علاوه بر این، سنسورها اگر به برخی از عملگرها متصل باشند، به صورت مستقیم برای آن عملگر فرمان صادر می‌کنند که نمونه‌هایی از این عملکرد را می‌توان در خودروهای کاربراتوری و برخی از خودروهای انژکتوری مشاهده کرد.

انواع سنسور خودرو

هر سنسور با توجه به وظایف و قابلیت‌هایی که دارد، در قسمت مشخصی از خودرو کار گذاشته می‌شود و هر لحظه در حال ارسال اطلاعات از وضعیت و شرایط موتور به واحد کنترل الکتریکی که می‌توان از آن به مغز سیستم یاد کرد، است.

بنابراین بدیهی است که انواع مختلفی از سنسور در خودرو نصب و تعبیه شده باشد که در ادامه با تعدادی از مهم‌ترین آن‌ها و نحوه عملکردشان آشنا خواهیم شد.

سنسور دمای آب

سنسور دمای آب، یکی از انواع سنسور خودرو است که عملکرد مهمی دارد. اگر خودروی شما کاربراتوری باشد، سنسور دمای آب خودرو مستقیما فرمان روشن شدن فن خنک کننده موتور را صادر می‌کند و درست زمانی که خودرو گرم می‌شود سنسور دمای آب شروع به فعالیت کرده و با استفاده از جریان الکتریکی ایجاد شده، فن خنک‌کننده روشن می‌شود.

حال اگر خودرو انژکتوری باشد، نخست دمای آب رادیاتور از طریق سنسور دمای خودرو به کامپیوتر خوردو اطلاع داده شده و سپس با تشخیص کامپیوتر مبنی بر مضر بودن دمای فعلی برای موتور، فن خنک کننده با ایجاد پالس الکتریکی روشن می‌شود.

این در حالی است که اگر این دما از دید کامپیوتر برای موتور مضر شناخته نشود، فن خنک کننده روشن نخواهد شد.

سنسور دمای آب معمولا قبل از ترموستات و در مسیر جریان آب خنک‌کننده موتور نصب می‌شود. اگر در برخی از خودروها چند سنسور خنک‌کننده آب را مشاهده کردید تعجب نکنید. چرا که در برخی از خودروها یکی از سنسورهای دمای آب برای به حرکت درآوردن خنک کننده، یکی برای مطلع کردن کامپیوتر از دمای آب موتور و دیگر سنسور نیز برای آگاه‌سازی راننده خودرو نصب شده است.

سنسور سطح بنزین

سنسور شناور بنزین، یکی دیگر از انواع سنسور خودرو است که در خودروها وجود دارد. این سنسور که به شناور مجموعه پمپ بنزین وصل است، مقدار بنزینی که در باک خودرو وجود دارد تخمین زده و با ایجاد جریان الکتریکی مختلف با توجه به مقدار بنزین موجود در باک، موجب حرکت بالا یا پایین گِیج بنزین می‌شود.

همان‌گونه که می‌دانید، گِیج بنزین در صفحه کیلومترشمار خودرو قرار دارد و اگر میزان بنزین موجود در باک خودرو کمتر از مقدار معینی باشد، چراغ اخطار بنزین روشن شده و از این طریق راننده خودرو متوجه کم بودن بنزین خواهد شد.

سنسور دور موتور

از دیگر انواع سنسور خودرو، می‌توان به سنسور دور موتور اشاره کرد. دلیل وجود این سنسور، اطلاع کامپیوتر خودرو از سرعت میل لنگ یا همان تعداد دفعاتی است که میل لنگ در یک دقیقه دور خود می‌چرخد.

سنسور دور موتور درست مقابل دندانه‌های فلایویل قرار می‌گیرد و پس از آنکه فلایویل به گردش درآمد، سنسور دور موتور پالس‌های الکتریکی را به کامپیوتر خودرو یا ECU ارسال می‌کند که منجر به مشخص شدن سرعت میل لنگ خواهد شد.

نکته مهم در مورد این سنسور، این است که سنسور دور موتور تنها در خودروهای انژکتوری قرار دارد.

سنسور موقعیت میل لنگ

سنسور موقعیت میل لنگ وظیفه مهمی برعهده دارد؛ آن هم کمک به تشخیص مرگ بالای سیلندرها است. برای این مهم، کامپیوتر خودرو باید بتواند موقعیت سیلندر شماره یک را تشخیص دهد که پس از تشخیص آن، موقعیت دیگر سیلندرها نیز مشخص خواهد شد.

یک چرخ‌ دندانه‌دار شبیه فلایویل که به آن و میل لنگ متصل است، همراه با فلایویل می‌چرخد و پالس الکتریکی به کامپیوتر ارسال شده و نقطه مرگ بالای سیلندر یک مشخص و پس از آن موقعیت دیگر سیلندرها نیز تشخیص داده می‌شود.

سنسور دور موتور در قسمت جلویی دندانه‌ای فلایویل قرار دارد و سنسور موقعیت میل لنگ نیز جلوی دندانه‌های چرخ دندانه‌دار تعبیه شده است.

سنسور موقعیت میل لنگ نیز مخصوص خودروهای انژکتوری است و تنها در این خودروها وجود دارد.

سنسور سرعت

یکی از جالب‌ترین تجربه‌های رانندگی با خودرو، هیجانی است که با سرعت بالا می‌توان به آن دست یافت. حس هیجانی که متاسفانه در برخی از موارد و به دلیل سرعت بالای خودرو، منجر به پایانی تلخ و صدماتی جبران‌ناپذیر خواهد شد. شاید برای جلوگیری از این پیشامد، در تمامی خودروها، سنسور سرعت تعبیه شده است.

یکی از مهمترین انواع سنسور خودرو سنسور سرعت‌سنج است که، به بخش خارجی گیربکس متصل می‌شود و همانگونه که می‌دانید، وظیفه‌اش تشخیص سرعت خودرو است.

بد نیست بدانید که اگر از خودروهای کاربراتوری استفاده می‌کنید، سنسور سرعت‌سنج خودروی شما، مستقیما به صفحه کیلومترشمار وصل شده و با به حرکت درآوردن سرعت سنج، میزان سرعت خودرو به کامپیوتر اعلام می‌شود.

این در حالی است که در خودروهای انژکتوری، سنسور سرعت سنج ابتدا سرعت خودرو را به کامپیوتر گزارش می‌دهد و کامپیوتر با درنظر گرفتن سرعت خودرو، سرعت سنج را به حرکت درمی‌آورد.

سنسور فشار روغن

یکی دیگر از انواع سنسور خودرو، سنسور فشار روغن است. با کمک این سنسور، اگر فشار روغن کمتر از میزان استاندارد یک خودرو باشد که به موتور آسیب می‌زند، جریان الکتریکی ایجاد شده و چراغ اخطار روغن که در صفحه کیلومترشمار قرار دارد، روشن می‌شود. از این طریق راننده خودرو متوجه اخطار شده تا اقدام به رفع مشکل ایجاد شده کند.

سنسور اکسیژن

یکی دیگر از سنسورهایی که فقط در خودروهای انژکتوری وجود دارد، سنسور اکسیژن است. این سنسور که موظف است گازهای خروجی از اگزوز را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد، در مسیر اگزوز نصب می‌شود.

از مهم‌ترین خصوصیات سنسور اکسیژن، مطلع کردن کامپیوتر خودرو از ترکیب گازهای خروجی است تا با این اطلاعات، کامپیوتر بتواند نسبت سوخت و هوا را به خوبی تنظیم کند.

در برخی از خودروها سنسور اکسیژن را پس از کاتالیست نصب می‌کنند تا بتوان میزان عملکرد کاتالیست خودرو را سنجید. با قرارگیری سنسور اکسیژن پس از کاتالیست، کامپیوتر می‌تواند میزان گازهای تصفیه‌شده خروجی توسط کاتالیست را به‌دست آورد و عملکرد خوب یا بد کاتالیست را در این زمینه مشخص کند. در صورت بد عمل کردن کاتالیست، راننده را با ارسال هشدار تعویض کاتالیست، مطلع کند.

سنسور دریچه گاز

سنسور پتانسیومتر دریچه گاز، یکی دیگر از انواع سنسور خودرو است که آن را در خودورهای انژکتوری نصب می‌کنند. این سنسور روی دریچه گاز نصب شده و به کامپیوتر اطلاعات مربوط به میزان باز و بسته شدن یا باز و بسته بودن دریچه گاز خودرو را ارسال می‌کند.

سنسور فشار هوای منیفولد

سنسور فشار هوای منیفولد که به سنسور مپ نیز شناخته می‌شود، از دیگر سنسورهای نصب شده در خودروهای انژکتوری است که در منیفولد هوای ورودی نصب می‌شود. با نصب این سنسور، فشار هوای ورودی که وارد موتور می‌شود اندازه‌گیری شده و این اطلاعات به کامپیوتر خودرو ارسال می‌شود.

جالب است بدانید که در برخی از خودروها سنسور فشار هوای منیفولد، مستقیم روی منیفولد هوای ورودی نصب نشده است؛ بلکه با کمک یک شلنگ واسط و با کمی فاصله از منیفولد، قرار گرفته است.

همچنین در گروهی از خودروها که مجهز به سنسور فشار هوای منیفولد است، این سنسور نه تنها فضا هوای منیفولد را اندازه‌گیری می‌کند، بلکه دمای هوای ورودی را نیز محاسبه می‌کند. البته در بسیاری از خودروها برای اندازه‌گیری دمای هوای ورودی، سنسوری مخصوص برای این کار نصب می‌شود که به سنسور دمای هوای ورودی نامگذاری شده است.

سنسور دمای هوای ورودی

برای اندازه‌گیری دمای هوای ورودی به داخل موتور، از نصب سنسور دمای هوای ورودی در مسیر عبور هوا به داخل موتور، بهره می‌گیرند. به کمک این سنسور اطلاعات مربوط به دمای هوای ورودی به موتور به کامپیوتر خودرو ارسال می شود.

سنسور ناک

از دیگر انواع سنسور خودرو در مدل‌های انژکتوری، سنسور ناک است که با نصب کردن آن در بدنه سیلندر، صدای غیر طبیعی و غیر نرمالی که از موتور خارج می‌شود، تشخیص داده شده و به کامپیوتر خودرو اطلاع داده می‌شود.

سروصداهایی که علت اصلی آن احتراق زودتر از موعد داخل سیلندرها است. سنسور ناک با تبدیل این صداهای ناهنجار به پالس‌های الکتریکی و ارسال آن‌ به کامپیوتر خودرو، کمک بزرگی به تشخیص و رفع مشکلات ایجاد شده می‌کند.

سنسور شتاب

سنسور شتاب، نوعی دیگری از سنسورهایی است که در خودروهای انژکتوری نصب می‌شود. اهمیت وجود این سنسور که در شاسی خودرو قرار دارد، تشخیص درست ناهمواری‌های جاده هنگام عبور خودرو از مسیرهای دارای پستی و بلندی است.

با کمک این سنسور، کامپیوتر به خوبی قادر به تفکیک لرزش‌های موتور از شاسی خواهد بود و راننده خودرو را از این مشکل مطلع می‌کند.

در نهایت می‌توان از سنسورها به عنوان یکی از مهم‌ترین سیستم‌ها و قطعات قرارگرفته در هر خودرویی اشاره کرد که با بروز هر مشکل در بخش‌های مختلف خودرو و ارسال هشدار به کامپیوتر خودرو از وارد شدن صدمات بیشتر ممانعت می‌کنند.