تصور کنید قصد خرید خانه‌ای را دارید و برای یافتن ملک موردنظرتان روزها و ساعت‌ها وقت گذاشته‌اید و خلاصه بعد از کلی تحقیق و جست‌وجو خانه‌ای را که می‌خواهید پیدا می‌کنید؛ آیا این پایان کار است؟ قطعا خیر!
باید بدانید تنها فاکتور قیمت و ظاهر ملک معیار اصلی خرید خانه نیست، بلکه بررسی وضعیت ساخت‌وساز و استانداردهای فنی از جمله ویژگی‌های مهمی هستند که در زمان خرید خانه باید به آن‌ها توجه کرد؛ اما این اطلاعات را از کجا باید به‌دست بیاوریم؟
هر ساختمان دارای یک شناسنامه منحصربه‌فردی بوده که اطلاعات مهم و ضروری در آن درج شده است. یکی از مدارک ضروری برای صدور پروانه پایان کار ساختمان شناسنامه فنی ساختمان است که تمامی ویژگی‌های عمومی ساختمان در آن ذکر می‌شود. در واقع شناسنامه فنی ساختمان شامل اطلاعات فنی و مشخصات ساختمان از قبیل مشخصات مهندس طراح، مهندس ناظر، مشخصات سازه، اطلاعات معماری، مشخصات دیوارها و نماها و… می‌شود.
صدور شناسنامه فنی ساختمان
اغلب ما زمانی وارد ساختمان می‌شویم که کار ساخت‌وساز آن به پایان رسیده باشد؛ اما شاید بسیاری از ما درباره چگونگی ساخت‌وساز آن اطلاعی نداشته باشیم. روزانه تعداد زیادی ساختمان در نقاط مختلف کشور ساخته می‌شود و هرکدام از آن‌ها ویژگی‌ها و کاربری‌های خاص خود را دارند. بعضی برای کاربری تجاری و برخی دیگر برای کاربری مسکونی ساخته می‌شوند. طبیعتا نوع کاربری ساختمان‌ها در نوع سازه و اجرای ضوابط ایمنی مربوط به آن تاثیر قابل‌توجهی دارد. آگاهی از ویژگی‌های دقیق یک ساختمان و ضوابط به‌کار رفته در آن، برای خرید ملک اهمیت ویژه‌ای دارد و خریداران براساس شناسنامه فنی ساختمان می‌توانند به اطلاعات موردنظرشان دست یابند.
شناسنامه فنی ساختمان در واقع برگ‌های صحافی شده‌ای است که در اختیار صاحب ساختمان قرار می‌گیرند و اطلاعات فنی ساختمان در آن قید می‌شود. این شناسنامه شامل مواردی از قبیل مشخصات مهندسین طراح، ناظر و مجری، مشخصات سازه‌ای، اطلاعات معماری، مشخصات دیوارها و نماها، مشخصات تجهیزات و تأسیسات نصب‌شده در ساختمان است که این اطلاعات در قالب جدول‌هایی ارائه می‌شوند. به یاد داشته باشید این شناسنامه باید در زمان خریدوفروش ملک موردنظر همراه با تمامی اسناد و مدارک مرتبط به خریدار واگذار شود.
مفاد دستورالعمل شناسنامه فنی ساختمان چیست؟
در سال ۱۳۸۹ عباس آخوندی، وزیر وقت راه‌و‌شهرسازی با انتشار نامه‌ای در روزنامه رسمی کشور، دستورالعمل صدور شناسنامه فنی ساختمان را در اجرای ماده ۲۲ قانون پیش‌فروش ساختمان ابلاغ کرد که سرانجام این دستورالعمل‌ها در شهریور 1395 به تصویب رسید. مفاد ذکرشده در دستورالعمل شناسنامه فنی ساختمان شامل موارد ذیل می‌شود:
- شناسنامه فنی ساختمان باید برای هر واحد جداگانه صادر شود. این شناسنامه‌ها در هر واحد شامل شماره ثبت دبیرخانه، تاریخ صدور و شماره مسلسل اختصاصی می‌شود. مالک یا سازنده می‌تواند با مراجعه به شهرداری منطقه یا سایر مراجع قانونی برای صدور پروانه ساختمان و دریافت شناسنامه فنی ساختمان اقدام کنند.
- شناسنامه فنی ساختمان در دو برگ تهیه می‌شود که یکی نزد مالک و دیگری در زمان صدور پروانه ساختمان نزد شهرداری یا سایر مراجع قانونی صادرکننده باقی می‌ماند.
- شهرداری برای دریافت شناسنامه فنی ساختمان تمامی وظایف و الزاماتی را که برعهده متقاضی است، به مالک یا سازنده اعلام و امضای وی را مبنی بر اطلاع از آن اخذ می‌کند.
- مهندسان طراح معمار و عمران مکلفند در زمان طراحی تک‌تک واحدها، پارکینگ‌ها و انباری‌ها را به‌طور یکسان در کلیه نقشه‌ها شماره‌گذاری کنند.
- شهرداری‌ها و سایر مراجع قانونی صدور پروانه ساختمان موظف هستند در صورت درخواست متقاضی اعم از پیش فروشنده و پیش خریدار، تصویر پروانه ساختمان و نقشه‌های مصوب را به متقاضی شناسنامه فنی ساختمان تحویل دهند.
- صدور کلیه تأییدیه‌های مندرج در قوانین پیش‌فروش ساختمان از جمله تایید شناسنامه فنی ساختمان جز وظایف مهندسان ناظر است. تمامی مراجع قانونی صدور پروانه ساختمان نباید هیچ‌گونه مبلغی را تحت هر عنوان بابت هزینه صدور شناسنامه فنی ساختمان اخذ نمایند.
مدارک لازم جهت اخذ شناسنامه فنی ساختمان
برای دریافت شناسنامه فنی ساختمان مدارک زیر را نیاز دارید.
- کپی شناسنامه مالک
- کپی کارت ملی
- کپی سند مالکیت
- گواهی عدم خلافی
پس از تهیه مدارک فوق، باید اطلاعات فنی ساختمان در برگه‌های پیش‌نویس شناسنامه فنی ساختمان درج شده و سپس فرم پیش‌نویس شناسنامه فنی ساختمان به‌همراه گواهی عدم خلافی به سازمان نظام‌مهندسی ارائه شود. در مرحله بعد باید هزینه‌های مربوط به عملیات صدور پرداخت شود. این هزینه‌ها در قالب شناسنامه فنی ساختمان به مالک ارائه می‌شود؛ سپس ناظری از سوی سازمان نظام‌مهندسی کشور تعیین خواهد شد تا مشخصات ملک و اطلاعات ثبت‌شده را ارزیابی کند. پس از تایید مهندس ناظر شناسنامه فنی ساختمان به‌صورت رسمی صادر و همراه سند به مالک ارائه می‌شود.
دلایل اهمیت شناسنامه فنی ساختمان
شناسنامه فنی ساختمان، برگه‌هایی هستند که توسط وزارت مسکن و شهرسازی طراحی‌شده‌اند. در این برگه تمامی ویژگی‌ها، اطلاعات فنی و مشخصات عمومی ساختمان ذکر می‌شود. یکی از اهداف صدور شناسنامه فنی ساختمان ارتقای سطح کیفی عملیات ساخت‌وساز و همچنین تضمینی برای حقوق خریداران است. این شناسنامه برای تمامی ساختمان‌هایی که مراحل قانونی ساخت را زیر نظر نهادهای مربوطه گذرانده‌اند صادر می‌شود و در هنگام فروش در اختیار خریدار قرار می‌گیرد. از دیگر دلایل اهمیت شناسنامه فنی ساختمان می‌توان به مواردی چون فراهم شدن بستری مناسب به‌منظور اخذ تصمیمات جدید برای بازسازی ساختمان در سال‌های آینده و تعیین کاربری ساختمان اشاره کرد.