این روزها موضوعی که بیش از پیش زندگی بسیاری از پایتخت نشینان و ساکنان کلان‌شهرهای آلوده را تحت تاثیر قرار داده مبحث آلودگی هوا و تعطیلی مدارس و دانشگاه‌هاست. برای چندمین روز است که طی ۲ هفته گذشته مدارس و حتی دانشگاه‌ها و ادارات به‌دلیل آلودگی با تعطیلی یا تاخیر مواجه شده‌اند. معضلی که بسیاری علت آن را احتراق ناقص خودروها و موتورسیکلت و نبود کاتالیست مناسب دانسته و بسیاری نیز تقصیر را گردن نبود بنزین باکیفیت می‌اندازند!
عده‌ای معتقدند که خودروهای پایتخت و دیگر کلانشهرها از استانداردهای لازم برخوردار نبوده و تنها داشتن معاینه‌فنی نمی‌تواند تضمین‌کننده سلامت آن‌ها باشد چراکه معاینه فنی تنها در خصوص خودروهایی صورت می‌گیرد که تولید سال ۹۳ و قبل آنند. این درحالی است که آلایندگی خودروهایی با سن کم‌تر از ۵ سال نیز قابل‌توجه است.
کارشناسان توصیه می‌کنند که یا سخت‌گیری‌های بیشتری در خصوص معاینه فنی خودروها صورت پذیر یا سن مراجعه به مراکز معاینه فنی تغییر کند. البته باید وسایل حملونقل عمومی بیشتری نیز در اختیار شهروندان کلانشهرها قرار گیرد و نوسازی این وسایل حملونقل عمومی نیز در دستور کار قرار گیرد.
در هر صورت به‌طور قطع جلوگیری از تردد خودروهای دودزا در سطح کلانشهرها و اعمال سخت‌گیری‌های بیشتر در خصوص آن‌ها وضعیت آلودگی کلانشهرها را تغییر خواهد داد. هرچند باید بر روی فعالیت دیگر عوامل موثر بر آلودگی هوا همچون کارخانه‌های دودزا نیز نظارت بیشتری صورت پذیرد.
تعلل در واریز سهمیه بنزین تاکسی‌های اینترنتی
پس از آن‌که قیمت بنزین سه برابر شد و طرح سهمیه‌بندی آن به اجرا درآمد، دولت اعلام کرد که قصد دارد برای رانندگان تاکسی‌های اینترنتی تا سقف ۳۰۰ لیتر در ماه بنزین سهمیه‌ای در نظر گیرد.
هدف دولت از انجام این کار آن بود که کرایه تاکسی‌های اینترنتی و دیگر تاکسی‌ها را تا حدی کنترل کند، اما خبرهای رسیده نشان می‌دهد که وزارت کشور در این خصوص تعلل کرده و همین موضوع شکایت و نارضایتی رانندگان این تاکسی‌ها را به دنبال دارد.
رانندگان یکی از شرکت های ارائه‌دهنده تاکسی‌های اینترنتی عنوان می‌کنند که تنها سهمیه هفته اول آن‌ها سر موعد پرداخت شده و سهمیه هفته دوم و سوم تجمیع شده و با هم در یک نوبت واریز شده است. بعد از آن نیز برای روزهای بعدی هنوز چیزی به حساب رانندگان واریز نشده است. حالا باید منتظر ماند و دید وزارت کشور سرانجام چه زمانی تصمیم می‌گیرد که سهمیه رانندگان این تاکسی‌ها را پرداخت کند.
حملونقل تنها ۱۴.۷٪ گران شد
مرکز آمار ایران اعلام کرده است که از زمان سهمیه‌بندی کردن بنزین و سه برابر شدن قیمت آن یعنی از تاریخ ۲۴ آبان ماه امسال، سطح عمومی قیمت‌ها تنها ۳.۲ درصد افزایش یافته است. البته پیش از این بانک مرکزی ایران نیز پیش‌بینی کرده بود که مجموع اثر تورمی سالانه افزایش ۵۰ درصدی بهای بنزین سهمیه‌ای و ۳ برابر شدن قیمت بنزین آزاد از ۴ درصد فراتر نخواهد رفت.
به‌این‌ترتیب به نظر می‌رسد که بانک مرکزی و مرکز آمار ایران بایکدیگر هم‌نظر بوده و معتقدند که مجموع اثر تورمی سالانه افزایش قیمت بنزین چندان زیاد و قابل‌توجه نیست. با این اوصاف نباید از گرانی ۱۴.۷ درصدی حملونقل تعجب کرد، چراکه با آمار اعلامی از جانب مسئولین هم‌خوانی دارد. البته باید دید آیا شهروندان و هم‌وطنانمان نیز همین عقیده را داشته و اثر تورمی که آن‌ها احساس می‌کنند نیز زیر ۴ درصد است؟
خودروهای فاقد معاینه فنی؛ منبع درآمد جدید دولت
پیش از این مقرر شد که تردد روزانه هر خودرو فاقد معاینه فنی یک جریمه ۵۰ هزار تومانی را برای مالک آن به دنبال داشته باشد. گفته می‌شود که در طی ۸ ماه اخیر در تهران، ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار خودرو در حالی جریمه شده‌اند که فاقد معاینه فنی بوده و به‌همین علت نیز می‌بایست مبلغ ۵۰ هزار تومان را پرداخت کنند؛ این در حالی است که از میان این خودروها ۸۸ هزار خودرو تکرار جریمه را تجربه کرده‌اند.
با یک حساب سرانگشتی ساده متوجه خواهید شد که دولت در طی این ۸ ماه موفق شده است یک درآمد ۱۶۰ میلیارد تومانی را از خودروهای فاقد معاینه فنی کسب کند. برای درک بهتر بزرگی این رقم بهتر است بدانید ۱۶۰ میلیارد تومان یعنی ۱۶۰ با ۹ عدد صفر در مقابل آن!
این در حالی است که حتی با وجود جریمه خودروهای دودزا نیز همچنان مشکل آلودگی هوا پایتخت پابرجا بوده و نه تنها دریافت این رقم کمکی به حل مشکل نکرده و سبب نوسازی و گسترش ناوگان حملونقل عمومی نشده است که در طی ماه اخیر تعداد روزهای تعطیل به‌علت آلودگی هوا افزایش قابل‌توجه‌ی نیز یافته است. با این اوصاف همانطور که کاملا قابل حدس است ریشه مشکل اصلی به مدیریت نامناسب و نبود راه‌کارهای صحیح بازمی‌گردد. همانطور که در سایر بخش‌ها نیز این مشکلات کاملا ملموس است.