طبق قانون کشور شهرداری مالک اصلی تمامی معابر (کوچهها، خیابانهای فرعی، خیابانهای اصلی، بلوارها و بزرگراهها) در سطح شهر است؛ در واقع این سازمان به عنوان تصمیمگیرنده اصلی بابت وضعیت معابر و هرگونه تغییر در آن شناخته میشود.
هر چند سال یکبار در صورت نیاز به اصلاح معابر، طرحی تحت عنوان طرح نوسازی توسط شهرداری تعیین و اجرا میشود. این طرح که بیشتر مواقع با عقب نشینی ساختمانها در معابر کمعرض همراه است و با هدف بهبود رفت و آمد و همچنین زیباسازی شهرها به انجام میرسد. در این مقاله ما سعی داریم تا تمامی جزئیات مربوط به قوانین عقب نشینی املاک، نحوه دریافت خسارت و اطلاع از طرح نوسازی را در اختیار مالک یا خریدار ملک قرار دهیم؛ بنابراین اگر شما هم قصد دارید اطلاعات بیشتری را در زمینه عقب نشینی ساختمان کسب کنید در ادامه با ما همراه باشید.
قوانین عقب نشینی ساختمان
شهرداری در راستای اجرای طرحهای نوسازی خود میتواند نسبت به هرگونه تغییری در عرض کوچه و خیابانها اقدام کرده و دستور عقبنشینی املاک را بدهد. بنابراین در صورتی که ملک شما در طرح نوسازی قرار گرفته و مشمول عقب نشینی شود؛ از آنجایی که این طرح برای عموم مردم قابل اجرا است، شما ملزم به همکاری با شهرداری خواهید بود؛ البته پذیرش این موضوع به معنی ضرر و زیان مالی شما نیست. در صورتی که مالک به خاطر طرحهای نوسازی و عمرانی، مجبور به تخریب ملک خود و عقبنشینی شود؛ شهرداری باید هزینه آن را پرداخت کند.
محاسبه مبلغ خسارت وارده به ملک در اثر عقب نشینی
- در صورتی که ضرر به اعیان ملک (بنا و ساختمان) وارد شود؛ کارشناسان شهرداری، میزان خسارت را طبق شرایط بررسی و مبلغ آن را تعیین میکنند که سازمان موظف به پرداخت آن خواهد بود.
- در شرایطی که ضرر به عرصه ملک (زمین) وارد شود؛ شهرداری موظف به پرداخت شش درصد اضافهتر نسبت به ارزش ملک در سال گذشته آن خواهد بود؛ اما اگر مبلغ تعیینشده بیش از بهای ملک در همان سال شود، خسارت به میزان ارزش ملک در سال جاری پرداخت خواهد شد.
امتیازات شهرداری برای همکاری ملکهای مشمول عقب نشینی
شهرداری در بعضی از موارد، برای بازسازی ملکی که در اثر طرحهای عمرانی تخریب شده است، اقدام به صدرو پروانه ساخت با بیش از تراکم مجاز منطقه میکند. همچنین برای بعضی دیگر از املاک متناسب با شرایط، تخفیفهای مالیاتی در نظر میگیرد.
گاهی افراد قبل از صدور دستور شهرداری و تنها بهعلت مطلعشدن از طرحهای نوسازی، اقدام به عقب نشینی میکنند. در این شرایط، شهرداری هیچ وظیفهای بابت پرداخت مبلغ خسارت ملک یا امتیازات همکاری مالک نخواهد داشت؛ بنابراین قبل از صدور هرگونه دستور رسمی از سمت شهرداری، هیچ اقدامی در جهت تخریب نکنید.
عقب نشینی ساختمان هنگام نوسازی
در مواقعی که افراد تصمیم به تخریب و بازسازی بخش یا کلی از ملک خود را داشته باشند؛ برای هرگونه تغییری در ملک خود، باید به شهرداری مراجعه کرده و برای دریافت پروانه ساخت اقدام کنند.
اگر در این شرایط، شهرداری در طرح تفصیلی آینده خود قصد عریضکردن خیابانی را داشته باشد که ملک مذکور در آن وجود دارد، مجوز ساخت تنها در صورت عقب نشینی و رعایت طرح آینده امکانپذیر خواهد بود. به همین دلیل است که در بسیاری از کوچههای دارای بافت قدیمی، شاهد این هستیم که ساختمانهای نوساز نسبت به ساختمانهای قدیمی در یک خط قرار ندارند و کمی عقبتر، دیوارکشی شدهاند.
نکات مهم عقب نشینی ساختمان در زمان نوسازی
- مالک موظف به رعایت عقبنشینی در زمان ساخت، عینا با ابعاد پروانه ساختمان خواهد بود.
- به این دلیل که شهرداری به عنوان مالک کوچهها و خیابانها محسوب میشود؛ در صورت رعایت نکردن عرض معبر، صاحب ساختمان تخلف کرده است.
- اگر که مالک حد عقب نشینی را رعایت نکند؛ شهرداری گواهی پایانکار را صادر نکرده و تحت هیچ شرایطی، امکان دریافت سند وجود نخواهد داشت.
- شهرداری با ساختمانهایی که قانون عقبنشینی را رعایت نکردهاند، دو برخورد متفاوت (جریمه مالک یا تخریب ملک) دارد.
نحوه اطلاع رسانی از لزوم عقبنشینی ساختمان
پیش از اینکه هر یک از طرحهای شهرداری در معابر اجرایی شود؛ اطلاعات مربوط به عقب نشینی شامل عرض آینده خیابان، حد عقبنشینی در ملکهای شمالی و جنوبی، حداکثر زمان اجرای طرح، زمان شرکت در جلسات تعیین وقت و زمان تخلیه از طریق روشهای زیر به اطلاع تمام مالکین موجود در طرح میرسد:
- انتشار جزئیات طرح نوسازی معابر در نشریات عمومی
- ارسال نامه به تکتک مالکین موجود در طرح نوسازی
- مراجعه مامورین شهرداری به محل طرح و صحبت با مالکان در صورت نیاز
شرایط فروش ملک مشمول عقب نشینی
مشکلی که گاهی هنگام تعیین طرح شهرداری پیش میآید و متاسفانه خیلی هم رواج پیدا کرده؛ قصد فروش ملک توسط مالک، بدون اطلاعرسانی به خریدار درباره ضرورت عقب نشینی و فروش آن با ابعاد و مبلغ بیشتر است.
در این شرایط، افراد بدون اطلاع از طرح نوسازی نسبت به خرید ملکی با متراژ و مبلغ بالا اقدام میکنند که در حقیقت همچین چیزی وجود ندارد. در ادامه، خریدار پس از سکونت با نامهها و اخطارهای شهرداری جهت عقب نشینی یا تخلیه مواجه شده یا زمانی که برای نوسازی به شهرداری مراجعه میکند، متوجه طرح موجود میشود.
بنابراین قبل از خرید هر ملکی بهخصوص نوع قدیمی آن به شهرداری منطقه مراجعه کنید تا از وضعیت ملک و طرح عقبنشینی احتمالی، متراژ و مساحت دقیق پس از اجرای طرح اطلاعات کسب کنید. البته با توجه به نوسازترین ساختمان موجود در خیابان و حد دیوار جلویی آن هم متوجه وجود طرح خواهید شد.