در هفته گذشته شاهد افزایش قیمت بنزین و سهمیه بندی آن بودیم؛ موردی که می‌تواند به عاملی برای بازگشت رونق، به بازار خودروهای دوگانه سوز تلقی شود. از آن‌جایی که خودروهای دوگانه سوز تولید کارخانه، که در بازار با عبارت «دوگانه فابریک» شناخته می‌شوند به تعداد نسبتا محدودی در دسترس خریداران قرار دارند، طبیعی است بسیاری از مشتریان تمایل به دوگانه سوز کردن خودرو خود پیدا کنند.
در چنین شرایطی که قیمت هر یک لیتر بنزین بدون سهمیه بندی 3 هزار تومان اعلام شده است، به نظر می‌رسد که استفاده از خودروهای دوگانه سوز در مقایسه با انواع بنزینی، بتواند تاثیر بسزایی در کاهش هزینه‌های جاری وسایل نقلیه ایفا نماید، اما آیا در واقعیت نیز این گونه است؟ آیا می‌توان به خودروهای دوگانه سوز اطمینان کرد؟
تاریخی که تکرار می‌شود!
این دومین بار است که شاهد چنین موجی در کشورمان هستیم. نخستین بار در سال 1386 و با اعمال قانون سهمیه بندی بنزین، عده زیادی از مالکان وسایل نقلیه، به خصوص افرادی‌که در سیستم‌های حمل و نقل عمومی نظیر تاکسیرانی یا آژانس‌ها فعالیت می‌کردند به دوگانه سوز کردن دستی خودروها تمایل پیدا کردند.
در چنین شرایطی با افزایش قیمت بنزین، بخشی از بار شبکه سوخت‌رسانی کشور از پمپ بنزین‌ها به جایگاه‌های CNG منتقل شد. در حال حاضر، مطابق اعلام منابع آگاه در شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی، استفاده از جایگاه‌های سوخت CNG نسبت به دوره قبل از سهمیه بندی بنزین، 10 درصد افزایش یافته و از 19 میلیون متر مکعب در روز، به 21 میلیون متر مکعب رسیده است. انتظار می‌رود این رقم تا رسیدن به سقف مصرف 24 میلیون متر مکعب CNG در روز همچنان صعودی باشد.
چگونه خودرو خود را دوگانه سوز کنیم؟
با توجه به وقفه زمانی که در فاصله بین دو دوره سهمیه بندی سوخت اتفاق افتاده است، لازم است تا مجددا نسبت به آگاه‌سازی متقاضیان دوگانه سوز کردن خودروها، اقدام شود. مطابق اظهارات علی محمودیان، رئیس اتحادیه‌ی سوخت‌های جایگزین، متقاضیان دوگانه سوز کردن خودروها، می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت irngv.ir، نسبت به ثبت نام برای نصب سیستم سوخت‌رسانی CNG در خودرو خود اقدام کنند.
رئیس انجمن صنفی جایگاه‌داران CNG در این خصوص عنوان کرده است که یک وام ۲.۵ میلیون تومانی برای متقاضیان خودروهای دوگانه سوز در نظر گرفته شده است که افراد می‌توانند پس از ثبت نام در سایت irngv.ir، از این کمک هزینه بهره‌مند شوند. پس از ثبت نام، در مدت یک هفته پیامکی برای فرد متقاضی ارسال می‌شود، که پس از آن فرد می‌تواند با مراجعه به سامانه و انتخاب نزدیک‌ترین مرکز مجاز که این خدمت را برای آن‌ها انجام می‌دهد، خودرو خود را به صورت دستی دوگانه سوز کنند.
هزینه نصب سیستم سوخت‌رسانی CNG، بسته به مدل خودرو و حجم مخزن انتخابی بین 2.5 الی 4.5 میلیون تومان اعلام شده است. مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، امیدوارند تعداد زیادی از مالکان خودروهای شخصی بنزینی و وانت‌ها، نسبت به دوگانه سوز کردن خودروهای خود اقدام کنند. با توجه به توسعه سیستم گاز‌رسانی در سراسر کشور نسبت به دوره قبلی، این امیدواری وجود دارد که دسترسی افراد به جایگاه‌های سوخت CNG، بهتر از گذشته امکان‌پذیر باشد.
آیا سوخت CNG، سیستم حمل و نقل ایران را متحول خواهد کرد؟
حداقل در ایران، ما تجربه استفاده از سوخت CNG برای دوره زمانی نسبتا طولانی را داریم. ایران صاحب بزرگترین ناوگان خودروهای دوگانه سوز است که از سوخت CNG در کنار بنزین استفاده می‌کنند. استفاده گسترده از این سوخت جایگزین در ناوگان تاکسیرانی و اتوبوس‌رانی درون شهری، موجب شده که در این سال‌ها هزینه استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی، افزایش شدید و یک‌باره را تجربه نکند.
مالکان خودروهای شخصی نیز می‌توانند با مجهز کردن خودرو خود به سیستم سوخت‌رسانی CNG، علاوه بر افزایش برد خودرو، در هزینه سوخت‌گیری خودرو شخصی‌شان صرفه جویی کنند. البته به دلیل تفاوت نحوه عملکرد گاز و بنزین، در اغلب مواقع هزینه‌های مربوط به سرویس‌های دوره‌ای خودروهای دوگانه سوز، افزایش یافته و استهلاک خودرو بیشتر خواهد شد.
استفاده گسترده از این سوخت در ناوگان تاکسیرانی، موجب شده است که با هربار افزایش قیمت CNG، کرایه‌ها نیز افزایش یابند. این نوع سیستم هیبریدی، رویه‌ای نسبتا منسوخ است و در کمتر قسمتی از جهان مورد استفاده واقع می‌شود، اما در حال حاضر و بنابر شرایط فعلی کشور، تنها راه موجود برای دوگانه سوز کردن سریع و نسبتا ارزان قیمت خودروها استفاده از سوخت CNG است.
مشکلات ایمنی، بخش عمده‌ای از نگرانی‌های مالکانی است قصد دارند خودرویشان را از تک سوز به دوگانه سوز تبدیل کنند. ویدیوهای مختلفی از انفجار خودروهای دوگانه سوز، به خصوص در زمان سوخت‌گیری در جایگاه، منتشر شده است که مطمئنا بعضی از آن‌ها را دیده‌اید. با این‌حال، برای افرادی‌که به دنبال فرار از قیمت سنگین سوخت‌گیری با بنزین 3000 تومانی هستند، راهی جز استفاده از سیستم سوخت جایگزین وجود ندارد، و می‌بایست با ریسک‌های آن کنار آمد.