شیوع بیماری کرونا در کنار تمام صدماتی که داشت، بیش از هر چیز اقتصاد و کسب و کارها را نشانه گرفته و بازار کار را برای بسیاری از شاغلان کساد کرده است. در حالی که توصیه همه دولتهای درگیر این بیماری به مردم، قرنطینه و رعایت فاصله اجتماعی است، اما لاجرم پیادهسازی این سیاست بسیاری از مشاغل را از درآمدزایی دور کرده است.
واقعیت این است که قشر کارگر، بیشترین آسیب را از شیوع این بیماری شدیدا واگیردار دیدهاند، اما دولت برای کاهش صدمات اقتصادی ناشی از فاصلهگذاری اجتماعی برای کارگران، طی جلسهای با ستاد کرونا، دریافت بیمه بیکاری کرونا برای کارگران را مطرح و در مرحله اجرا قرار داده است.
بیمه بیکاری چیست؟
بیمه بیکاری راه حلی است که اقتصاد دانان برای افرادی در نظر گرفتهاند که برخلاف میل خود و به اجبار، از کار بیکار شدهاند. این بیکاری موقت میتواند بنا به دلایل گوناگونی از جمله حوادث طبیعی غیرمترقبه (سیل، زلزله، آتش سوزی و…) و اعمال تغییرات ساختاری در کارگاه مربوطه (تعدیل نیرو) باشد.
کارگران در صورتی مشمول دریافت بیمه بیکاری هستند که علاوهبر این که شش ماه از پرداخت حق بیمه آنها گذشته باشد، بلکه باید ایرانی باشند و جزو از کارافتادگان و مستمری بگیران نیز ردهبندی نشده باشند، اما دریافت بیمه بیکاری کرونا طبق ماده ۱۵ قانون کار و تبصره ۲ ماده ۲ بیمه بیکاری، نیاز به سابقه شش ماهه برای پرداخت حق بیمه ندارد.
پرداخت بیمه بیکاری برای افراد واجد شرایط، حداکثر 50 ماه برای بیمه شدگان متاهل و 36 ماه برای افراد مجرد اعلام شده است.
شرایط دریافت بیمه بیکاری پس از شیوع کرونا چیست؟
خوشبختانه خبر اختصاص اعتبار 5000 میلیارد تومانی برای جبران خسارات ناشی از شیوع کرونا برای کسبوکارها و خسارتهای قرنطینه برای کارگران در هفتههای گذشته، نور امیدی برای افراد بیکار شد.
وزارت کار در راستای پیادهسازی فاصلهگذاری اجتماعی و کاهش تردد افراد بیکار در سطح جامعه، یک سامانه اینترنتی را برای ثبت نام بیمه بیکاری کرونا اعلام کرده که متقاضیان واجد شرایط باید مراحل ثبتنام را در آن پیگیری کنند. البته قبل از اقدام به ثبتنام، این نکته را فراموش نکنید که داشتن سه شرط مهم قید شده در زیر، ضروری است:
- مشمول قوانین کار
- مشمول قوانین بیمه بیکاری
- مشمول قوانین سازمان تامین اجتماعی
ثبت نام بیمه بیکاری کرونا به چه صورت است؟
در گذشته یکی از مراحل درخواست بیمه بیکاری، مراجعه حضوری به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا سازمان تامین اجتماعی بود، اما این سلسله مراتب اداری پس از شیوع کرونا دستخوش تغییر شده و مکانیزم غیر حضوری پیدا کرده است.
افرادی که جزو مشمولان بیمه بیکاری کرونا هستند و پس از شیوع این بیماری به دلایل مختلف از جمله تعدیل نیرو منبع درآمد خود را از دست دادهاند، طی یک فرصت سیروزه باید به نشانی اینترنتی bimebikari.mcls.gov.ir مراجعه کرده و بیکاری خود را به ثبت برسانند. در صورتی که طبق قانون، بیمه بیکاری به آنها تعلق بگیرد، بقیه مراحل (حتی دریافت شماره حساب) نیز بهصورت غیرحضوری پیش خواهد رفت و نیازی به مراجعه حضوری به هیچ سازمان یا ادارهای نیست.
مقرری بیمه کرونا در چه صورتی قطع خواهد شد؟
اولین حمایت دولت از مشاغل آسیب دیده از کرونا، با پیگیری برقراری بیمه بیکاری برای افراد آغاز شد. آمارها نشان میدهد که حدود 70 هزار شخص که پس از شیوع کرونا شغل خود را از دست دادهاند، از طریق سامانه اعلام شده مراتب بیکاری خود را به ثبت رسانده و در انتظار نتیجه هستند.
در صورت پذیرش ادعا و برقراری مقرری بیمه بیکاری برای این آسیب دیدگان اقتصادی، اگر یکی از شروط زیر نقض شود، پرداخت بیمه بیکاری از سوی سازمان متوقف خواهد شد:
- اشتغال به کار مجدد
- عدم پذیرش پیشنهاد کار مناسب از سوی وزارتخانه برای فرد بیمهشده بدون دلیل قانعکننده
- عدم حضور در برخی از دورههای آموزشی
- دریافت همزمان بیمه از کار افتادگی و یا مستمری با بیمه بیکاری
- پایان حداکثر زمان قانونی برای دریافت بیمه بیکاری (36 تا 50 ماه)
- فوت شخص
چه مشاغلی بیمه بیکاری ناشی از کرونا ندارند؟
با توجه به این که متقاضیان بسیاری تحت پوشش اقتصادی بیمه بیکاری قرار میگیرند، اما هستند افراد و مشاغلی که از مزایای این بیمه محروم هستند. متأسفانه بیمهشدگان سایر بیمهگذاریها همچون بیمههای آزاد، بیمههای خویشفرمایی، بیمه قالیبافی و بیمه تاکسیداران نمیتوانند درخواست بیمه بیکاری دهند، چرا که سه درصد سهم بیمه بیکاری را در حق بیمه خود پرداخت نمیکنند.
درواقع تعداد قابل توجهی از کارگران که مشمول قوانین کار و قوانین تأمین اجتماعی نیستند، پس از بیکاری ناشی از شیوع کرونا از دریافت بیمه بیکاری محروم مانده و با مشکلات اقتصادی عدیدهای دستوپنجه نرم میکنند تا جایی که برای گذران زندگی مجبور به دستفروشی و یا مسافرکشی خواهند شد.
دریافتی بیمه بیکاری ناشی از کرونا چه قدر است؟
همانطور که گفتیم، اخبار منتشر شده حاکی از این است که اعتبار 5000 میلیارد تومانی برای حمایت از مشاغل آسیب دیده از کرونا به صندوق بیمه بیکاری اختصاص یافته است.
افرادی که ناخواسته بنا بر شرایط فاصلهگذاری اجتماعی شغل خود را از دست دادهاند، باید در فاصله زمانی سیروزه، بیکاری خود را برای دریافت بیمه بیکاری در سامانه به ثبت برسانند. افرادی که طبق قانون تحت پوشش بیمه بیکاری قرار نمیگیرند، از طریق پیامک متن «عدم شمول» را دریافت میکنند و شاغلان دیگر برای ثبت شماره حساب از طریق پیامک فراخوانی خواهند شد. اگر تا اینجا همهچیز بهخوبی پیش رود، مقدار مقرر شده برای بیمه بیکاری به میزان 80 درصد دستمزد دریافتی بیمهگذار است.