آیا من می‌توانم بیمه بیکاری دریافت کنم؟

بسیاری از ما در مورد بیمه بیکاری شنیده‌ایم. همان‌طور که از نام این بیمه مشخص است، به افرادی تعلق می‌گیرد که دارای شغل نیستند و به اصطلاح بیکار محسوب می‌شوند. اما آیا از جزئیات این بیمه خبر دارید؟ آیا می‌دانید این بیمه به چه کسانی، برای چه مدت و تحت چه شرایطی تعلق می‌گیرد؟

تعریف بیمه بیکاری

پیش از هر چیز باید به این سؤال پاسخ داد که بیمه بیکاری چیست؟ در طول زندگی کاری هر شخص، اتفاقات ناگواری که منجر به از دست دادن کار می‌شوند، می‌توانند رخ دهند. اتفاقاتی نظیر: ورشکستگی، تعدیل نیرو و از کارافتادگی از جمله عواملی هستند که منجر به بیکاری می‌شوند. البته طبق قانون ایران، شخصی که بنا بر هر علتی شغل خود را از دست داده، از اتباع خارجی باشد، به هیچ وجه مشمول دریافت بیمه بیکاری نمی‌گردد.

مبلغ بیمه بیکاری

در توضیح این مسئله باید گفت این هزینه بسیار جزئی بوده و به هیچ وجه پاسخگوی هزینه زندگی یک کارگر و یا کارمند از کار افتاده و یا اخراج شده از کار به خصوص اشخاصی که زندگی متأهلی دارند، نیست. از این رو نباید حساب ویژه‌ای را نسبت به مبلغی که از این بیمه می‌توان دریافت کرد، باز کرد. اما به هر حال این مبلغ به عنوان یک کمک ‌هزینه می‌تواند برای افراد بیکار کمک خوبی باشد.

مبلغ دقیق این بیمه، برابر با 55 درصد از میانگین حقوق روزانه فرد بیمه شده است. اگر این فرد دارای افراد تحت تکفل نیز باشد، به ازای هر فرد (تا حداکثر 4 نفر) 10 درصد از میانگین حقوق روزانه به مبلغ مقرری بیمه بیکاری اضافه می‌شود. بهتر است بدانید که مبلغ این بیمه نباید از حداقل دستمزد کارگران همان سال کمتر باشد. البته این مبلغ نباید از 80 درصد میانگین حقوق فرد بیمه شده نیز بیشتر باشد. حداقل دستمزد در سال 98 نیز طبق قانون اداره کار برابر با 15.168.820 ریال است که حق خواروبار، مسکن و اولاد نیز به آن اضافه می‌شود. بنابراین بیمه بیکاری در سال 98 نباید از این مبلغ کمتر باشد. اما می‌تواند با توجه به میزان دستمزد بیمه شده، وضعیت تاهل و تعداد فرزندان از این مبلغ بیشتر شود.

زمان دریافت بیمه بیکاری

افرادی که در بیکار شدن خود نقشی ندارند، بعد از بیکاری تنها 30 روز فرصت دارند که به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه کرده و بیکاری خود را اعلام کنند. در این صورت هم می‌توانند برای دریافت بیمه بیکاری اقدامات لازم را انجام دهند و هم برای پیدا کردن شغل در زمینه‌های مورد نظر خود ثبت نام کنند. اگر شخصی به علت بیماری یا هر عذر موجه دیگری نتواند در این مدت به اداره کار مراجعه کنند، تا سه ماه فرصت دارند که برای درخواست بیمه بیکاری اقدام کنند. اگر فردی نیز سرباز یا مشغول خدمت در جبهه باشد، می‌تواند تا دو ماه بعد از بیکاری به اداره کار مراجعه کند.

چند نکته مهم

• توجه داشته باشید که قبل از بیکار شدن، شخص بایستی حتماً حداقل 6 ماه سابقه پرداخت بیمه داشته باشد. در غیر این صورت مشمول دریافت بیمه بیکاری نمی‌شود. پس از تشکیل پرونده و بررسی مقدار هزینه‌ای که قبل از بیکار شدن برای بیمه توسط شخص پرداخت شده است، مستمری بیکاری فرد محاسبه خواهد شد.
• تعداد ماه‌هایی که شخص قبل از بیکاری، بیمه پرداخته است نیز در اینکه تا چند ماه این فرد می‌تواند مستمری بیمه را دریافت کند، اثرگذار است. همچنین متأهل و مجرد بودن شخص در میزان هزینه دریافتی و تعداد ماه‌هایی که بیمه دریافت می‌کند، نقش دارد.
• مدت زمان دریافت بیمه بیکاری بین 6 تا 50 ماه متغیر است و مقدار هزینه آن هم بسته به شرایط فرد می‌تواند متفاوت باشد. در این مسئله تأهل شخص بسیار می‌تواند نقش داشته باشد. بیشترین تعداد ماهی که شخصی می‌تواند مشمول بیمه بیکاری گردد، 50 ماه است که در آن شخص حتماً باید متأهل باشد. برای اینکه نسبت به تعداد ماه‌هایی که هر شخص پس از دست دادن کار مشمول دریافت بیمه بیکاری می‌شود دید درستی داشته باشید، مطالعه جدول زیر توصیه می‌شود.

شرایط دریافت بیمه بیکاری

به لحاظ قانونی هر شخصی نمی‌تواند شرایط لازم برای دریافت بیمه بیکاری را داشته باشد. در زیر دسته‌بندی کلی اشخاصی که می‌توانند آن را دریافت کنند، آورده شده است:

• شخص نباید عامدانه بیکار شده باشد. یعنی فرضاً اگر فردی خودش تصمیم بگیرد که شغلش را ترک کند، مشمول بیمه بیکاری نمی‌شود.
• شخص نمی‌تواند به صورت هم‌زمان از چندین بیمه، حقوق دریافت کند. این مسئله به این معنا است که فردی که بیمه مستمری دارد، اصلاً نمی‌تواند برای دریافت بیمه بیکاری اقدام کند.
• اشخاصی که به علت حوادث طبیعی نظیر سیل، زلزله و همچنین آتش‌سوزی از کار بیکار شده‌اند، نیاز به رعایت شرط «پرداخت حداقل 6 ماه بیمه لازم قبل از بیکار شدن» احتیاجی ندارند.

موارد قطع بیمه بیکاری

در صورتی که موارد زیر برای شخص اتفاق بیافتد پرداخت هزینه بیمه بیکاری او قطع می شود:

• شخص امکان و فرصت شغل جدید را داشته باشد؛ اما تعمداً آن را نپذیرد،
• برگشت دوباره شخص به شغل پیشین خود،
• مدت زمان دریافت بیمه بیکاری محدود است و پس از پایان مدت بیمه بیکاری، فرد دیگر مشمول دریافت بیمه نیست. مدت بیمه بیکاری نیز همان‌طور که گفتیم با توجه به سابقه پرداخت بیمه و وضعیت تأهل مشخص می‌شود،
• شخص مذکور به صورت کامل بنا بر هر علتی از کار افتاده شود، مشمول بیمه از کار افتادگان می‌شود و دیگر بیمه بیکاری به این فرد تعلق نمی‌گیرد،
• شخص مشمول دریافت بیمه کاری فوت شود.

مدارک لازم برای دریافت بیمه بیکاری

در پایان خوب است بدانید که در صورتی که بخواهید از بیمه بیکاری استفاده کنید و شرایط ذکر شده در بالا را داشته باشید باید مدارک زیر را برای تکمیل پرونده خود ارائه نمایید:

• کپی صفحه اول دفتر بیمه
• اصل و کپی کارت پایان خدمت (برای آقایان)
• اصل و کپی گواهی از شغلی که شخص در آن مشغول به کار بوده است
• اصل و کپی از کارت ملی
• اصل و کپی از مدرک تحصیلی
• اصل و کپی از مدرک فنی
• 4 قطعه عکس 4*3
• اصل و کپی قرارداد شخص با شرکت یا کارفرمای سابق

تلاش ما در این مقاله بر این بود که بتوانید با قوانین دریافت بیمه بیکاری آشنا شوید، اما امیدواریم که هیچوقت شغلتان را از دست ندهید.