سیستم تعلیق خودرو چه وظیفه ای دارد؟

سیستم تعلیق خودرو بخشی از خودرو است که مهم‌ترین وظیفه آن برقراری ارتباط بین خودرو و جاده است. برای آشنایی بیشتر با سیستم تعلیق و وظایف آن همراه ما باشید.

سیستم تعلیق خودرو چیست؟

فنربندی یا سیستم تعلیق خودرو (Suspension)، یکی از بخش‌های مهم خودرو و متشکل از فنر، کمک‌فنر و جرم فنربندی نشده است. اهمیت سیستم تعلیق در خودرو به دلیل کارکرد آن در خودرو هنگام حرکت است.

درواقع سیستم تعلیق خودرو ارتعاشات و نوساناتی که هنگام حرکت خودرو روی سطوح ناهموار ایجاد می‌شود را تا حد ممکن کاهش می‌دهد تا هنگام حرکت چرخ‌ها روی مسیرهای پرتلاطم، بدنه کمترین تکان را دریافت کند و درنهایت سرنشینان احساس راحتی داشته باشند.

این بخش مهم خودرو علاوه بر این وظیفه مهم، مسئولیت دیگری برعهده دارد و آن هم ایجاد تماس مناسب لاستیک چرخ‌ها روی سطح جاده است.

بنابراین می‌توان سیستم تعلیق خودرو را عاملی مهم برای ایجاد کیفیت در سواری دادن خودرو به سرنشینان و همچنین هدایت و کنترل خودرو معرفی کرد. مسئله‌ای که اگر اهل فن باشید به خوبی درک می‌کنید همیشه در مقابل یا تضاد هم بوده و اگر یکی از این دو عامل به خوبی کار کند، عامل دیگر دچار مشکل خواهد شد. از این رو است که وظیفه سیستم تعلیق خودرو مهم و ارزشمند می‌شود.

حال تصور کنید که سیستم تعلیق خودرو درکار نباشد. در این صورت تمامی قطعات خودرو به خاطر ضربه‌هایی که به آن‌ها وارد می‌شود، دچار آسیب شده و در مدت‌زمان بسیار کوتاهی قابل استفاده خواهد بود.

انواع سیستم تعلیق

سیستم تعلیق در انواع مختلفی ساخته شده است که ما در ادامه شما را با مهم‌ترین آن‌ها آشنا می‌کنیم.

سیستم تعلیق مستقل

سیستم تعلیق مستقل به صورت کامل مستقل و برای هر چرخ به صورت جداگانه طراحی می‌شود. در صورتی که در هر کدام از چرخ‌ها ارتعاش صورت گیرد، فقط به همان چرخ ضربه وارد شده و چرخ‌های دیگر هچ ضربه و لرزشی را احساس نمی‌کند. از این رو این سیستم بسیار نرم عمل می‌کند و به دلیل حضور سیستم تعلیق مستقل، خودرو  ارتعاشات بسیار کمی را دریافت می‌کند.

سیستم تعلیق طبق دار دوبل

نوع دوم از سیستم‌ تعلیق، طبق‌دار دوبل است. در این مدل از دو طبق استفاده شده است. یکی از طبق‌ها در قسمت زیر و دیگری در بالا قرار داده شده و بین این دو طبق یک فنر مارپیچ نصب شده است.

در این حالت سیستم تعلیق طبق‌دار دوبل دارای نرمی و روانی منحصربه‌فردی است و اگر در خودرویی از این مدل سیستم تعلیق نصب شودف هدایت و کنترل خودرو در جاده‌های نامساعد، در پیچ‌های تند و در مسیرهای سخت و ناهموار بسیار آسان‌تر و نرم‌تر خواهد بود.

سیستم تعلیق مک فرسون

سیستم تعلیق مک فرسون، نوع سومی از سیستم‌های تعلیق است که فنر به شاسی وصل شده است بنابراین در مسیرهایی که ناهمواری سطح جاده بالا است، ضربات وارد شده به خودرو به خوبی احساس می‌شود.

در سیستم تعلیق مک فرسون وزن خودرو روی کمک‌فنرها است و خریدار هزینه بسیار پایینی نسبت به دیگر سیستم‌های تعلیق می‌پردازد.

البته همین امر سبب شده است تا در بسیاری از خودروهایی که قیمت متوسط و روبه پائینی دارد، از سیستم تعلیق مک فرسون استفاده شود.

اجزای تشکیل دهنده سیستم تعلیق خودرو و وظایف آن ها

سیستم تعلیق خودرو که پیش‌تر از اهمیت وجود آن صحبت کردیم، به طور کلی از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است. این قسمت‌ها شامل فنر، کمک فنر، سیبک، بوش، طبق، میل تعادل یا میل موجگیر و استرات (Strut) است.

فنر

فنر، یکی از اصلی‌ترین قسمت‌های سیستم تعلیق خودرو است که با توجه به نوع سیستم تعلیق به اشکال مختلفی مانند فنر پیچشی، فنر لول و فنر تخت تولید می‌شود.

وظیفه فنر ایجاد حرکت نوسانی چرخ به سمت بالا و پایین است. مثلا هنگامی که خودرو از روی سرعت‌گیر عبور می‌کند، چرخ‌ها به سمت بالا یا داخل جمع می‌شود، در این زمان فنر چرخ‌ها را به حالت اولیه خود بازمی‌گرداند.

کمک فنر

جاذب ضربه، نام دیگر کمک‌فنر است چون ضرباتی را که از حرکت خودرو در مسیرهای ناهموار ایجاد می‌شود، جذب می‌کند.

به بیانی ساده‌تر کمک‌فنر در برابر هر حرکتی که به خودرو وارد شود مقاومت می‌کند. مثلا اگر خودرو با سرعت زیاد از روی سرعت‌گیر عبور کند، بیشترین مقاومت از سوی کمک‌فنر ایجاد شده و نوسانات ایجاد شده در فنر را خنثی می‌کند.

درواقع حضور کمک‌فنر باعث می‌شود ارتعاشات وارد شده به خودرو کنترل شده و کاهش یابد. اگر از کمک‌فنر در خودرو استفاده نمی‌شد، حرکت خودرو سفت و خشک بوده و قطعات آن پس از گذشت مدت زمان کوتاهی عمر مفید خود را از دست داده و خودرو متلاشی می‌شد.

سیبک

سیبک، گوی فلزی دسته‌دار است و سازندگان آن را داخل محفظه‌ فولادی کارگذاشته‌اند. دورتادور آن با لاستیک پوشانده شده و داخل محفظه می‌تواند حرکت و گردش کند.

سیبک نوعی محور چرخشی است که چرخ‌های خودرو را به سیستم تعلیق وصل می کند. از این رو هنگامی که فرمان حرکت می‌کند، چرخ‌ها نیز به حرکت و چرخش درمی‌آید و این به لطف وجود سیبک است.

سیبک‌ می‌تواند بخشی از وزن خود را تحمل کند و معمولا از یک طرف به طبق و از طرف دیگر به بخش‌های مختلف چرخ وصل می‌شود.

بوش

بوش بخش دیگری از سیستم تعلیق خودرو است که از آن به عنوان متصل کننده قسمت‌های مختلف سیستم تعلیق استفاد می‌شود. کار بوش و سیبک شبیه به هم است و وظیفه آن‌ها اتصال و چرخش قطعات سیستم تعلیق است با این تفاوت که بوش تنها در یک جهت قادر به حرکت است اما سیبک در تمامی جهات می‌تواند بچرخد.

بیشتر بوش از جنس لاستیک طبیعی تولید می‌شود و قطعات متحرک سیستم تعلیق را به یکدیگر متصل می‌سازد. وظیفه اصلی بوش، از بین بردن صدا هنگام حرکت خودور، از بین بردن لرزش و گرفتن بخشی از ضرباتی است که هنگام حرکت به خودرو وارد می‌شود که به لطف خاصیت لاستیکی آن است.

طبق (میل موج‌گیر)

قطعه دیگری که در سیستم تعلیق قرار دارد، قطعه‌ای است فولادی که به نام طبق یا میل موج‌گیر شناخته می‌شود. طبق باعث اتصال شاسی به سیستم تعلیق خودرو می‌شود.

جالب است بدانید که طبق در سیستم تعلیق خودرو همانند آرنج و زانوی در بدن انسان عمل می‌کند. درواقع طبق با جنس فولادی بسیار محکم از سمتی که به شاسی متصل است به بوش‌ و از سمتی که به چرخ اتصال یافته به سیبک نیز وصل شده است.

میله تعادل

میله تعادل یا موج‌گیر، یکی دیگر از بخش‌های سیستم تعلیق خودرو است که معمولا به دلیل افزایش تعادل خودرو هنگام سرعت بالا و جلوگیری از چپ شدن خودرو نصب می‌شود. البته میله تعادل در خودروهایی که سیستم تعلیق مستقل دارد، قرار می‌گیرد.

جنس میله تعادل از فولاد است که به دو سر آن بوش متصل است. معمولا میله تعادل را در میان دو چرخ یک محور قرار می‌دهند تا دو چرخ را به یکدیگر وصل ‌کنند. همچنین میل تعادل را به کمک اتصال محوری در دو طرف به شاسی متصل می‌کنند.

از وظایف میله تعادل، حفظ تعادل اتاق خودرو در زمان دور زدن، پیچیدن و رانندگی در سطوح ناهموار و نامسطح است. درواقع با کمک میله تعادل است که اتاق خودرو هنگام چرخش یا دورزدن کج نمی‌شود و این به دلیل مقاومت میله تعادل و درنتیجه سفت شدن سیستم تعلیق هنگام پیچیدن خودرو است.

استرات (Strut)

با قرارگیری کمک فنر داخل فنر لول، ترکیبی ایجاد می‌شود که در کنار انجام وظایف اصلی خود، سیبک و طبق بالا را حذف کرده و همانند یک رابط بین سیستم تعلیق و شاسی عمل می‌کند. در این صورت به این ترکیب استرات گفته می‌شود.

سیستم تعلیق خودرو، از مهم‌ترین بخش‌های هر خودرو است و اهمیت آن تا حدی است که امروزه از آن به عنوان مهم‌ترین عوامل راحتی در خودرو یاد می‌شود.

همچنین کیفیت سیستم تعلیق به‌کار رفته در خودرو تاثیر قابل توجه و مستقیمی در خرید و فروش خودرو و جذب مشتری می‌گذارد. جالب است بدانید که با دیاگ زدن خودرو می‌توان هر ایراد موجود در سیستم تعلیق خودرو را شناسایی کرد. و در اکثر مواقع اگر سیستم تعلیق خودرو دچار مشکل شده باشد.