شرایط تردد برای موتور سنگین چیست؟

در مقاله‌ای با عنوان «انواع دسته بندی موتورها» به تعریفی از انواع موتورسیکلت پرداختیم که یکی از این دسته‌بندی‌ها، موتورهای سنگین بودند. برخی موتورسیکلت‌ها با نام موتور سنگین شناخته می‌شوند که حجم آن‌ها بیشتر از ۲۵۰ سی سی است. قدرت و سرعت این مدل موتورسیکلت بسیار بالا است و یکی از علائم شناسایی آن‌ها، صدایی است که دارند.

این موتورسیکلت از نظر ظاهری، تولید صدا، سرعت، قدرت و قیمت با دیگر موتورسیکلت‌ها تفاوت دارد و همین موارد باعث شدند که افراد بسیاری که عاشق سواری با موتور هستند، در آگهی‌های فروش موتور به‌دنبال آگهی خرید موتور سنگین بگردند و عاشق سواری با موتورهای سنگین شوند.

قیمت این مدل موتور در تمام دنیا بالاتر از دیگر مدل‌هاست؛ اما قیمت تنها دلیل خاص بودن این موتور در ایران نیست. در شهرهای مختلف ایران قوانینی برای استفاده از این نوع موتورسیکلت‌ها وجود دارند. در این مقاله همراه ما باشید تا شرایط تردد موتور سنگین را بررسی کنیم.

قوانین تردد موتور سنگین

قوانین تردد موتور سنگین تنها مختص ایران است و کسانی که در دیگر کشورها این موتورسیکلت را دارند، می‌توانند با آن در خیابان‌های شهر، جاده‌ها و بزرگراه‌ها رانندگی کنند. اگر شما هم مانند بسیاری از افراد به خرید موتور سنگین علاقه دارید، خوب است بدانید که سواری با این مدل موتورسیکلت در سطح شهرهای ایران ممنوع است و معمولا به این مدل موتورها پلاک داده نمی‌شود. به همین خاطر، تنها راه استفاده از این مدل موتورسیکلت در ایران، پیست‌های موتورسواری است.

البته شرایط تردد موتور سنگین و استفاده از آن در پیست‌های موتورسواری هم به‌گونه‌ای است که نیاز به سند یا برگ سبز گمرکی موتور دارید و باید آن را به سازمان مربوطه ببرید تا بتوانید برای تردد و استفاده از آن در پیست، مجوز دریافت کنید.

قوانین مربوط به واردات موتور سنگین در ایران

ممنوعیت استفاده از موتور سنگین باعث شده که واردات آن هم ممنوع و مواردی که در بازار یافت می‌شوند، به‌صورت قاچاق وارد ایران شده باشند. قاچاق بودن این موتورها باعث شده که خرید و فروش موتورهای سنگین سخت شود و بعضا شاهد برخی کلاهبرداری‌ها از سمت افراد سودجو در بازار باشیم.

برخی مدل‌های موتور سنگین برگه مزایده دارند و در این مورد هم پلاکی به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد و تنها تفاوت آن‌ها با مدل‌های غیرمزایده‌ای این است که مالکان آن‌ها بازخواست نمی‌شوند. تنها برخی موتورها هستند که در صورت پرداخت عوارض گمرکی، می‌توانند برگه سبز دریافت کنند. خرید و فروش این موتورسیکلت‌ها آسان‌تر از مدل‌های قبل صورت می‌گیرد و روند به‌نام زدن آن‌ها، در محضر انجام می‌شود.

در قانون برای برخی افراد این امکان فراهم شده که بتوانند موتور سنگین وارد کنند و به آن‌ها اجازه این کار داده شده است. فدراسیون موتورسواری و اتومبیلرانی و وزارت ورزش، به برخی ورزشکاران با حداقل سه سال عضویت در فدراسیون و کسب عنوان قهرمانی اول تا سوم، سهمیه واردات موتور سنگین را می‌دهد. برخی ارگان‌ها و ادارات دیگر هم مجوز برای واردات موتور سنگین را صادر می‌کنند که خب استفاده از این روش برای بسیاری از علاقه‌مندان غیرممکن است.

دلایل ممنوعیت راندن موتور سنگین

از جمله دلایل قانون‌گذاران برای ممنوعیت تردد موتورهای سنگین در سطح شهر، آلودگی صوتی، خروج ارز و افزایش میزان تصادفات در سطح شهر است. در ادامه برخی از این دلایل را به‌صورت دقیق توضیح می‌دهیم.

ایجاد آلودگی صوتی

یکی از اصلی‌ترین دلایل سخت بودن شرایط تردد موتور سنگین در سطح شهرها، ایجاد آلودگی صوتی است. این دلیل را نمی‌توان محکم‌ترین دلیل برای ممنوعیت استفاده دانست؛ زیرا خودروهای بسیاری هم این آلودگی صوتی را دارند و حتی برخی خودروها مانند انواع نیسان و ماشین‌های سنگین، میزان آلودگیِ صوتی بیشتری برای شهروندان ایجاد می‌شود. مطابق قانون، موتورسیکلت‌هایی که آلودگی صوتی ایجاد می‌کنند، جریمه، روانه پارکینگ و توقیف می‌شوند.

افزایش میزان تصادفات

با توجه به سرعت بالای موتورهای سنگین، این امکان وجود دارد که کنترل موتور از دست راننده رها شود و همین موضوع می‌تواند احتمال تصادف را افزایش دهد. البته برای این موضوع راهکاری وجود دارد و آن هم آموزش رانندگان در زمان دریافت گواهینامه است؛ زیرا تمام مواردی که در کلاس‌های آموزش به متقاضیان آموزش داده می‌شود، برای راندن موتورسیکلت‌های کمتر از ۲۵۰ سی‌سی است. در واقع می‌توان مانند گذشته، دو مدل گواهینامه برای متقاضیان در نظر گرفت و آموزش آن‌ها را هم مطابق با سرعت و نحوه کنترل موتورها برنامه‌ریزی کرد.

خروج ارز از کشور

در حال حاضر تنها راه خرید موتورسیکلت سنگین، واردات این مدل موتور است. همین موضوع باعث خارج شدن ارز از کشور می‌شود و بعضا بازارِ خرید و فروش موتورهای ساخت داخل را کساد می‌کند. همین موضوع باعث شده که شرایط تردد موتور سنگین سخت و استفاده از آن ممنوع شود.

آیا برای تردد موتور سنگین نیاز به مجوز است؟

شرایط تردد موتور سنگین در ایران به این صورت است که برای استفاده از موتورسیکلت‌ها با حجم موتور کمتر از ۲۵۰ سی‌سی، نیاز به مدرک و برگ سبز ندارید و به‌راحتی می‌توانید از آن‌ها استفاده و پلاک کنید. در واقع تردد با این مدل موتورها در سطح شهر ممنوعیت قانونی ندارد؛ اما داستان برای موتورهای سنگین فرق می‌کند.

برای استفاده از موتورهای سنگین با حجم بیشتر از ۲۵۰ سی‌سی، نیاز به برگ سبز و مدارک لازم دارید. این مجوز فقط برای استفاده در پیست داده می‌شود و در برخی موارد نادر، می‌توانید از موتور سنگین در شهر استفاده کنید.

شرایط و مدارک لازم برای دریافت مجوز موتور سنگین

اگر شما هم می‌خواهید با این موتورسیکلت‌ها رفت‌وآمد کنید، باید با شرایط تردد موتور سنگین آشنا باشید و مجوز آن را دریافت کنید. طبق این مجوزها شما فقط مجاز هستید از موتورسیکلت خود در پیست، برنامه‌های موتورسواری دارای مجوز، مسیر شهری برای رسیدن به پیست یا برنامه مورد نظر آن هم در روزهای هفته درج‌شده استفاده کنید.

برای مثال تردد موتور سنگین در روز جمعه فقط در صورتی امکان‌پذیر است که در مجوز شما درج شده باشد.  البته مجوز موتور سنگین بسیج و شرایط دریافت و استفاده از آن با تمام موارد گفته‌شده فرق می‌کند. برای دریافت مجوز تردد موتور سنگین در ایران به مدارک زیر نیاز دارید:

• گواهینامه برای رانندگی با موتور با حجم ۲۵۰ سی‌سی به بالا
• کارت عضویت در فدراسیون موتورسواری و اتومبیل‌رانی یا کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی ایران
• گواهی عدم سوء پیشینه در صورت نیاز به دریافت پلاک ورزشی موتور سنگین
• ارائه سند قانونی موتورسیکلت از جمله سند سوشیان، سند شرکتی، برگ سبز گمرکی، سند اموال تملیکی یا سند صادره از ستاد اجرایی فرمان امام

نحوه دریافت مجوز برای تردد موتور سنگین

بعد از آگاهی از شرایط تردد موتور سنگین و آماده‌سازی مدارک لازم برای دریافت مجوز، نوبت به انتخاب روش دریافت این مجوز می‌رسد. برای فروش موتور سنگین پلاک ملی یا خرید آن، دریافت این مجوز الزامی است. شما می‌توانید از طریق یکی از روش‌های زیر مجوز تردد موتورسیکلت سنگین را دریافت کنید:

1. به هیئت موتورسواری و اتومبیل‌رانی محل سکونت خود مراجعه کنید یا عضو فدراسیون موتورسواری و اتومبیل‌رانی ایران شوید.
2. از طریق مراجعه به هیئت موتورسواری و اتومبیل‌رانی، برای دریافت پلاک ورزشی اقدام کنید.
3. با عضویت در کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی ایران می‌توانید در برنامه‌های برگزارشده از سوی این کانون، شرکت کنید.
4. در صورتی که موتورسیکلت شما مدارک قانونی را دارد، می‌توانید برای شرکت در برنامه‌های برگزارشده از سوی بسیج به این نهاد مراجعه کنید.

نحوه استعلام سند موتور سنگین و انواع آن

شرایط تردد موتور سنگین در ایران به‌گونه‌ای است که وسیله نقلیه شما باید سند یا مجوز برای دریافت را داشته باشد، در غیر این صورت موظف به پرداخت جریمه هستید یا حتی وسیله نقلیه شما توقیف می‌شود. انواع سند موتور سنگین در ایران عبارتند از:

• سند شرکتی: موتورهایی که قطعات آن‌ها کاملا قانونی از گمرک وارد ایران شدند و مونتاژ آن‌ها در شرکت‌های داخلی صورت می‌گیرد، سند شرکتی موتور سنگین دارند.
• سند ستاد اجرایی فرمان امام: در پاسخ به این سوال که سند فرمان امام موتور سنگین چیست باید بگوییم که این سند به موتورهایی تعلق دارد که به‌دلیل مشکلات مالی و حقوقی توسط این ستاد مصادره شده‌اند. موتورهایی که توسط ستاد اجرایی فرمان امام مصادره شده باشند، بعد از طی مراحل قانونی توسط این نهاد با سند فرمان امام برای موتور سنگین به‌صورت مزایده‌ای به شهروندان فروخته می‌شوند.
• سند سوشیان یا برگ سبز گمرکی: در پاسخ به این سوال که سند سوشیان موتور سنگین چیست باید بگوییم این سند همان برگ سبز گمرکی یا سند مالکیت واقعی است. در واقع موتورهایی که در کشور سازنده خود مونتاژ می‌شوند و به‌طور تکمیل‌شده از گمرک به ایران می‌آیند، دارای این نوع سند هستند.

• سند اموال تملیکی: در صورتی که موتورهای سنگین غیرمجاز به‌دلیل قاچاق بودن یا سایر جرایم توقیف شوند، نیروهای امنیتی بعد از طی مراحل قانونی، آن‌ها را به‌صورت مزایده‌ای به فروش می‌رسانند. در این صورت فرد می‌تواند سند اموال تملیکی را برای موتور دریافت کند.

میان انواع اسناد، سند سوشیان (برگ سبز گمرکی) و سند شرکتی، معتبرترین سند موتور سنگین هستند. حتما قبل از خرید این موتورها، عکس سند موتور سنگین را با دقت مشاهده و نوع آن را تعیین کنید. همچنین می‌توانید با توجه به نوع آن، استعلام سند موتور سنگین را از گمرک، شرکت ارائه‌دهنده، ستاد اجرایی فرمان امام و نهادهای دیگر بگیرید.

جریمه موتور سنگین بدون سند

اگر شرایط تردد موتور سنگین را نادیده بگیرید و با موتورسیکلت در سطح شهر رفت‌وآمد داشته باشید، باید خود را برای جریمه‌های مختلفی آماده کنید. در صورتی که موتور شما مجوز نداشته باشد، کالای قاچاق به حساب می‌آید و باید جریمه موتور سنگین بدون سند را بپردازید. این جریمه مطابق قوانین زیر تعیین می‌شود.

بر اساس ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز اگر موتور سنگین در یکی از دسته‌های زیر قرار بگیرد، شما موظف به پرداخت این مقدار از جریمه‌ها هستید:

• کالاهای مجاز: یک تا ۲ برابر مبلغ کالای مورد نظر
• کالاهای مجاز مشروط: یک تا ۳ برابر ارزش کالا
• کالاهای یارانه‌ای: ۲ تا ۴ برابر ارزش کالا

فردی که قاچاق موتورسیکلت سنگین انجام می‌دهد، آن را حمل می‌کند یا می‌فروشد، باید مجازات نگهداری موتور سنگین را به‌صورت جریمه نقدی بپردازد و موتور او ضبط شود. بر اساس ماده ۲۲ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز جریمه‌ها به شکل زیر تعیین می‌شوند:

• ارزش کالا تا ۱ میلیون تومان: جزای نقدی معادل ۲ تا ۳ برابر ارزش کالا
• ارزش کالا از یک میلیون تا ۱۰ میلیون تومان: جزای نقدی معادل ۳ تا ۵ برابر ارزش کالا
• ارزش کالا از ۱۰ میلیون تا ۱۰۰ میلیون تومان: جزای نقدی معادل ۵ تا ۷ برابر ارزش کالا
• ارزش کالا بیش از ۱۰۰ میلیون تومان: جزای نقدی معادل ۷ تا ۱۰ برابر ارزش کالا

در صورتی که موتور سنگین دارای برگه سبز، توقیف شود، مالک می‌تواند با پرداخت جریمه نقدی و همچنین دادن تعهد، موتور خود را تحویل بگیرد. با توجه به اینکه تعداد موتورهای سنگین دارای برگه تملیکی بسیار کم و انگشت‌شمار است، بنابراین در صورت جریمه و توقیف شدن، وضعیت آن‌ها مشابه موتورهای دارای برگه سبز و اوراقی است.

آیا خرید موتور سنگین ارزشش را دارد؟

در این مقاله شرایط تردد موتور سنگین را به‌طور کامل بررسی کردیم. همچنین گفتیم که هنگام خرید این موتورها باید به‌ نکاتی مانند مجوزها و سند آن توجه داشته باشید. شما می‌توانید با مراجعه به سایت شیپور با اطمینان از معتبر بودن آگهی‌ها، بهترین موتورسیکلت‌های سنگین بازار را بخرید. همچنین از جدیدترین قیمت‌ها مطلع شوید.

اگر هنوز هم درباره شرایط تردد موتور سنگین سوالاتی دارید، در بخش دیدگاه همین صفحه برای ما بنویسید تا کارشناسان ما در شیپور، شما را به‌صورت تخصصی راهنمایی کنند. همچنین اگر تجربه استفاده از این موتورها را دارید، با ما به اشتراک بگذارید.