چند سالی است که برای خرید مسکن در شهرهایی مانند تهران و حتی دیگر شهرهای بزرگ ایران و حتی اجاره خانه در گران‌ترین محله‌های تهران برای اجاره، باید بودجه‌ای کلان داشت و کمتر کسی از پس هزینه‌های خرید مسکن بر می‌آید. اما با این وجود، شاهد هستیم که بسیاری از افراد خصوصا جوانان از تسهیلات بانکی مانند انواع وام مسکن استفاده می‌کنند تا خود را یک قدم به خانه‌دار شدن نزدیک کنند.
مبلغ وام مسکن با توجه به زیرساخت‌های اقتصادی و فرهنگی هر کشور تعیین می‌شود و علاوه بر این، با توجه به تقاضا و خواست استفاده‌کنندگان از این تسهیلات بانکی، نوع آن در بانک‌ها متفاوت است. سود وام مسکن نیز در کشورهای مختلف متفاوت است و در برخی کشورها این سود به ۲ درصد می‌رسد و در دیگر کشورها، نرخ سود بانکی ۲۰ درصد است.
انواع وام مسکن
همان‌طور که در ابتدا گفتیم، وام مسکن انواع مختلف دارد که تمام آنها از سمت بانک‌های مختلف ارائه می‌شوند. اولین تسهیلات بانکی برای خرید مسکن، توسط بانک مسکن ارائه شد و می‌توان گفت که لقب تخصصی‌ترین بانک برای اعطای وام مسکن به بانک مسکن داده می‌شود. اما بانک‌های دیگر نیز انواع وام مسکن را برای ارائه دارند. به‌صورت کلی، وام‌های مسکن به دو گروه زیر تقسیم می‌شوند:
- وام‌هایی که می‌توانید با خرید اوراق ممتاز از بازار بورس دریافت کنید.
- وام‌هایی که از محل صندوق پس‌انداز مسکن پرداخت می‌شوند.
برای دریافت هر گروه از این وام‌ها، باید شرایط و نیازمندی‌هایی داشته باشید که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. اما به‌صورت کلی، هر کدام از وام‌های زیرمجموعه این دو گروه، به افراد مختلف، هم مجرد و هم متاهل تحت شرایطی خاص داده می‌شود. در ادامه انواع وام مسکن که در این دو گروه قرار می‌گیرند را معرفی می‌کنیم، اما تسهیلات بانکی برای وام مسکن در جدول زیر آمده است:
جدول وام مسکن |
|||
| نوع تسهیلات | مناطق | مبلغ تسهیلات خرید/ساخت | اقساط ماهانه تسهیلات خرید/ساخت |
| انفرادی | تهران | ۴۰۰۰ | ۸۰.۶ |
| شهرهای دارای جعیت بالای ۲۰۰ هزار نفر | ۳۲۰۰ | ۶۴.۴ | |
| سایر مناطق | ۲۴۰۰ | ۴۸.۳ | |
| زوجین | تهران | ۸۰۰۰ | ۶۱.۱ |
| شهرهای دارای جعیت بالای ۲۰۰ هزار نفر | ۶۴۰۰ | ۱۲۸.۹ | |
| سایر مناطق | ۴۸۰۰ | ۹۶.۷ | |
| جعاله | همه مناطق | ۱۶۰۰ | ۴۴.۶ |
وام‌های اوراق مسکن
برای دریافت وام اوراق مسکن که مبلغ آن ۶۸۰ میلیون تومان است، باید زوجین از طریق بورس یا بانک مسکن اقدام کنند. روند کار نیز به این صورت است که، باید مدارک خود را تکمیل کنند و در زمان سررسید اوراق، وام خود را دریافت کنند.
| شهر | مبلغ وام |
| تهران | ۶۰۰ میلیون تومان |
| شهرهای بزرگ | ۵۰۰ میلیون تومان |
| سایر شهرها | ۴۵۰ میلیون تومان |
نکته مهم در مورد وام اوراق مسکن این است که، این وام تنها به زوجین داده می‌شود و افراد مجردی که قصد دریافت این وام را دارند، می‌توانند نصف مبالغی که اعلام کردیم را دریافت کنند. علاوه بر این، متقاضیان می‌توانند در کنار مبلغ کلی وام، ۸۰ میلیون تومان وام جعاله یا همان وام تعمیر مسکن را نیز دریافت کنند که این مبلغ برای متقاضیان اهل تهران، ۴۸۰ میلیون تومان خواهد شد.
وام مسکن یکم ۱۴۰۲
از جمله پرتقاضاترین وام‌های مسکن در چند سال گذشته، وام مسکن یکم است. این وام نیز توسط بانک مسکن اعطا می‌شود و از جمله وام‌های مسکنی است که به مرور زمان افزایش پیدا می‌کند. وام مسکن یکم نیز، هم به افراد مجرد تعلق می‌گیرد و هم به افراد متاهل، اما تسهیلاتی مازاد در این وام برای زوجین در نظر گرفته شده است.
| شهر | مبلغ وام برای افراد مجرد | مبلغ وام برای زوجین |
| تهران | ۸۰ میلیون تومان | ۱۶۰ میلیون تومان |
| شهرهای بزرگ | ۶۰ میلیون تومان | ۱۲۰ میلیون تومان |
| سایر شهرها | ۴۰ میلیون تومان | ۸۰ میلیون تومان |
نکته‌ی مهم برای دریافت این وام مسکن، این است که شما به‌عنوان متقاضی باید نیمی از مبلغ وام را به مدت یک سال سپرده‌گذاری کنید. به‌عنوان مثال زوجین تهرانی، اگر متقاضی دریافت وام ۱۶۰ میلیونی هستند، باید به مدت یک سال ۸۰ میلیون تومان سپرده‌گذاری کنند.
وام ۲۰ میلیون تومانی از صندوق پس‌انداز مسکن
نرخ برخی وام‌های مسکن به اندازه‌ای نیست که بتوان به آن به‌عنوان کمک خرج خرید خانه نگاه کرد. در نتیجه، گزینه‌ای ایده‌آل برای افرادی هستند که به دنبال دریافت وام برای پول پیش‌خانه و اجاره خانه در تهران هستند. بنابراین، وام ۲۰ میلیون تومانی از صندوق پس‌انداز مسکن، می‌تواند برای کمک‌خرج اجاره خانه مناسب باشد.
این وام از محل صندوق پس‌انداز مسکن داده می‌شود و سقف آن ۲۰ میلیون تومان است. شرایط دریافت این وام نیز به این صورت است که، باید مبلغ ۴ میلیون تومان را به‌صورت سپرده و برای حداقل ۱ تا ۳ سال سپرده‌گذاری کنید. نرخ سود این وام ۱۱ درصد است و ۱۲ سال وقت دارید که اقساط وام را پرداخت کنید.
وام مسکن بازنشستگان
بازنشستگان نیز می‌توانند از تسهیلات بانکی برای خرید مسکن استفاده کنند. وام مسکن بازنشستگان یکی دیگر از انواع وام مسکنی است که در این مقاله معرفی می‌کنیم که از طرف بانک مسکن به متقاضیان داده می‌شود. به این ترتیب، بانک مسکن ۴۰ فقره وام مسکن به بازنشستگان می‌دهد که سقف آن در جدول زیر آمده است:
| شهر | مبلغ وام |
| تهران | ۵۰ میلیون تومان |
| شهرهای بزرگ | ۵۰ میلیون تومان |
| سایر شهرها | ۴۰ میلیون تومان |
وام خرید زمان
دیگر نوع وام مسکن که از سمت بانک مسکن ارائه می‌شود، وام خرید زمان است. در این طرح، امکان دریافت وام از ۸ میلیون تا سقف ۱۲ میلیون تومان برای متقاضیان فراهم است و شرط دریافت آن، این است که دو برابر مبلغ وام دریافتی را به مدت شش ماه سپرده‌گذاری و مطابق با امتیازی که دارید، می‌تواند از حداقل تا حداکثر وام را دریافت کنید.
نرخ سود این وام ۱۱ درصد است و بدون احتساب بیمه، باید ماهانه ۱۶۵ هزار تومان قسط پرداخت کنید. مدت زمان بازپرداخت وام نیز ۱۲ سال است و سن خانه در زمان درخواست وام، نباید بیشتر از ۲۵ سال باشد.
وام مسکن جوانان
این نوع وام مسکن، به‌طور خاص برای جوانان طراحی شده و می‌توانند با افتتاح سپرده‌های کوتاه مدت، از دریافت این وام بهره‌مند شوند. برای دریافت این وام، افراد بالای ۱۸ سال و دارای گواهی رشد (چه مجرد چه متأهل و با درآمد مستقل) می‌توانند با افتتاح حساب در بانک مسکن و واریز ماهانه ۴۰۰ هزار تومان، بعد از ۵ سال حداکثر ۸۰۰ میلیون و پس از ۱۵ سال حداکثر ۲ میلیارد تومان وام مسکن دریافت کنند که سود آن تا ۹ درصد (بسته به مدت زمان بازپرداخت وام) است. شرایط کامل دریافت وام مسکن جوانان در جدول زیر آمده است:
| شهر | مبلغ وام برای حساب پنج ساله | مبلغ وام برای حساب پانزده ساله |
| تهران | ۸۰۰ میلیون تومان | ۲ میلیارد تومان |
| شهرهای بزرگ | ۷۰۰ میلیون تومان | ۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان |
| سایر شهرها | ۶۰۰ میلیون تومان | ۱ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان |
دریافت وام مسکن جوانان، تنها برای مناطق شهری امکان‌پذیر است و این وام به افراد در مناطق خارج از محدوده شهری تعلق نمی‌گیرد. علاوه بر این، افرادی که قبلا از تسهیلات بانک مسکن یا سایر بانک‌ها برای خرید یا ساخت مسکن استفاده کردند، مشمول دریافت وام مسکن جوانان نمی‌شوند.
وام مسکن روستایی
وام مسکن روستایی نیز از دیگر انواع وام مسکن است که به خانه‌دارهای روستایی برای خرید یا ساخت مسکن تعلق می‌گیرد. مبلغ این وام ۱۰۰ میلیون تومان و نرخ سود آن نیز ۵ درصد است.
وام ساخت مسکن
یکی دیگر از پرتقاضاترین و پراستفاده‌ترین وام‌های مسکن میان متقاضیان، وام ساخت مسکن است که نیاز به سپرده‌گذاری ندارد. نرخ سود وام ساخت مسکن ۱۸ درصد است و مبلغی که به افراد در تهران و سایر شهرها پرداخت می‌شود به شرح زیر است:
| شهر | مبلغ وام |
| تهران | ۷۰ تا ۱۱۰ میلیون تومان |
| مراکز استان‌ها | ۵۰ تا ۹۰ میلیون تومان |
| مناطق محروم | ۴۰ تا ۸۰ میلیون تومان |
وام تعمیرات مسکن
وام تعمیرات نیز از دیگر انواع وام مسکن است که تنها به افرادی پرداخت می‌شود که صاحب خانه هستند. برای دریافت این وام، تمام افراد دارای حساب پس‌انداز و اوراق بانک مسکن، می‌توانند اقدام کنند. سود وام تعمیرات مسکن ۱۸ درصد است و برای دریافت آن، نیازی به ضامن ندارید. در واقع شما خانه خود را در رهن بانک قرار خواهید داد تا زمانی که اقساط تمام شوند. اما مشاهده شده که برخی بانک‌ها برای این وام نیز سفته یا ضامن می‌خواهند. ضوابط و شرایط دریافت وام تعمیرات مسکن به شرح زیر است:
- به‌هیچ عنوان نباید سابقه برگشتی چک در سابقه بانکی خود داشته باشید.
- قبل از دریافت وام تعمیرات مسکن، باید تمام وام‌های مسکن خود را تسویه کنید و خانه شما نباید هیچ بدهی به بانک داشته باشد.
- باید هزینه کارشناسی ملک را پرداخت کنید.
شرایط وام مسکن
مسلما برای خرید مسکن و خانه‌دار شدن، بهتر است از وام‌های مسکن و تسهیلات بانکی استفاده کرد. برای دریافت تسهیلات بانکی برای خرید مسکن، لازم است که یک‌سری شرایط را داشته باشید تا بتوانید وام را دریافت کنید. هر کدام از بانک‌ها دارای شرایط خاصی برای دریافت وام هستند، اما به طور کلی، برای دریافت وام مسکن، لازم است که حتما شرایط زیر را داشته باشید:
- افراد متقاضی حتما باید بالای ۱۸ سال سن داشته باشند.
- افراد متقاضی نباید هیچ‌گونه سابقه چک برگشتی در هیچ‌یک از بانک‌های کشور داشته باشند.
- با وجود بدهی بانکی، فرد متقاضی امکان دریافت وام مسکن را ندارد.
- برای دریافت وام خرید مسکن ۱۴۰۲، لازم است در برخی بانک‌ها حساب سپرده باز کنید و در برخی بانک‌های دیگر، با خرید اوراق ممتاز می‌توانید وام دریافت کنید.
- درآمد فرد متقاضی نیز باید مطابق با جدول اقساط مطابقت داشته باشد. به این معنا که فرد بتواند از پس پرداخت اقساط بربیاید.
شرایط گرفتن وام مسکن با سند خانه
یکی دیگر از انواع وام مسکن، روی سند خانه داده می‌شود. برای دریافت وام بانک مسکن با سند خانه باید به روش‌های زیر عمل کنید:
- مراجعه به درگاه اینترنتی بانک مسکن و تکمیل فرم درخواست
- مراجعه به یکی از بانک‌های مسکن و ارائه مدارک مورد نیاز
برای دریافت وام مسکن با سند، لازم است که در بانک حساب افتتاح کنید یا روش سپرده‌گذاری را انتخاب کنید. این در مورد برخی گروه‌های خاصی مانند زنان بی سرپرست یا اقشار کم درآمد صدق نمی‌کنند و این افراد می‌توانند بدون انجام این کارها، وام مسکن با سند را دریافت کنند.
برای دریافت وام مسکن با سند نیز لازم است برخی شرایط را دارا باشید. این شرایط عبارت‌اند از:
- از ساخت خانه بیش از ۲۵ سال نگذشته باشد. در صورت بیشتر شدن سن ساخت بنا، از مبلغ وام کسر می‌شود و دیگر نمی‌توان حداکثر وام را دریافت کرد.
- خانه‌های بالای ۳۰ سال، مشمول دریافت وام مسکن با سند نمی‌شوند.
- برای دریافت وام مسکن با سند خانه، در صورتی که فرد بخواهد این وام را از بانک دیگری غیر از بانک مسکن دریافت کند، لازم است که در آن بانک حساب باز کند.
- سابقه چک برگشتی، مانع از دریافت وام مسکن با سند خواهد شد.
- جهت گرفتن وام با سند خانه، می‌توان اوراق ممتاز با حق تقدم خریداری کرد.
اقساط وام مسکن چقدر است؟
هر کدام از انواع وام مسکن دارای رقم سود خاصی هستند و مدت بازپرداخت آنها نیز متفاوت است. بنابراین، نمی‌توان رقم قسط ثابتی را برای تمام وام‌ها در نظر گرفت و بیان کرد. اما به‌صورت کلی، نرخ سود بیشتر وام‌های مسکن ۱۸ درصد است و مدت زمان پرداخت آن، ۱۲ سال در نظر گرفته می‌شود. اما برای محاسبه اقساط وام مسکن، می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:
تسهیلات وام مسکن از طرف کدام بانک‌ها صورت می‌پذیرد؟
بیشتر ما وام مسکن را با نام بانک مسکن می‌شناسیم و این بانک بوده که اولین تسهیلات را برای دریافت وام مسکن ارائه داده است. در حال حاضر نیز، انواع وام مسکن که در این مقاله نام بردیم، توسط بانک مسکن به متقاضیان ارائه می‌شوند.
دیگر بانک‌های خصوصی و دولتی کشور نیز وام مسکن را به متقاضیان ارائه می‌دهند و شرایط دریافت و پرداخت اقساط آنها با بانک مسکن ممکن است تفاوت داشته باشد. به عنوان مثال، شرایط دریافت وام مسکن در بانک‌های خصوصی به این صورت است که بیشتر بانک‌های خصوصی در مورد ضامن بسیار سخت‌گیرانه عمل می‌کنند، اما در عوض فرآیند دریافت وام از این بانک‌ها بسیار سریع‌تر اتفاق می‌افتد. نکته مهم دیگر در مورد بانک‌های خصوصی مانند بانک سامان این است که، مبلغ وام مسکن در این بانک‌ها زیر ۱۰۰ میلیون تومان است.
بانک‌های دولتی نیز تقریبا شرایطی یکسان با بانک مسکن دارند و در اعطای وام، مواردی مانند افتتاح حساب یا خرید اوراق را برای وام مسکن در نظر می‌گیرند.
ضمانت انواع وام مسکن
ضمانت در وام مسکن، به همان اندازه دیگر وام‌ها اهمیت دارد. اما در مورد وام مسکن، ضمانت به دو روش زیر صورت می‌پذیرد:
- در مدل اول، سند خانه شما به‌عنوان ضمانت در رهن بانک خواهد بود. به این ترتیب، شما باید در مدت زمان مشخص‌شده تمام اقساط را پرداخت کنید تا بتوانید خانه و سند خانه خود را از رهن بانک در بیاروید. در صورت عدم پرداخت اقساط، پس از چند اخطار و طی کردن مراحل قانونی توسط بانک، خانه شما مصادره شده و به اسم بانک در خواهد آمد.
- در مدل دوم، باید چند نفر را به‌عنوان ضامن به بانک معرفی کنید. در صورت عدم پرداخت اقساط، مبلغ قسط از حساب ضامن کسر خواهد شد.
مدارک مورد نیاز جهت اخذ وام مسکن ۱۴۰۲
با انواع وام مسکن و شرایط دریافت و پرداخت آن آشنا شدید. اگر به دنبال این هستید که از این تسهیلات بانکی استفاده کنید، باید مراحل را از همین امروز آغاز کنید. اولین مرحله در درخواست وام، آماده کردن تمام مدارک مورد نیاز است. این مدارک عبارت‌اند از:
- کارت حساب یا اوراق حق تقدم
- اصل و کپی مبایعه‌نامه/ همراه با کد رهگیری
- اصل و کپی صفحات سند (در اسناد دفترچه‌ای تهیه کپی از صفحه اول نقل و انتقالات در صورت خالی بودن هم الزامی است. ضمن اینکه سند شما نباید در رهن باشد)
- اصل و کپی بنچاق (اگر ملک نوساز است، ارائه تقسیم‌نامه جایگزین بنچاق الزامی است)
- اصل و کپی صورت‌مجلس تفکیکی (در صورتی که سند متعلق به آپارتمان باشد نیازی نیست)
- اصل و کپی تمام پروانه‌های ساخت (اعم از تخریب و نوسازی، تغییر نقشه و … که همه آنها را می‌توان از شهرداری دریافت کرد)
- اصل و کپی سند ملک مورد خریداری/ دارای کدپستی
- اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه و کارت ملی خریدار/خریداران و فروشنده/فروشندگان
- اصل و کپی وکالتنامه فروش به انضمام صفحات شناسنامه موکل و اصل و اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه وکیل (در صورتی که ملک توسط وکیل به فروش می‌رسد) (خریدار یا خریداران باید حتما جهت دریافت تسهیلات خودشان به دفترخانه مراجعه کنند و نمی‌توانند برای روز تشکیل پرونده وکیل اختیار کنند. در واقع حضور فروشنده و خریدار در ساعت تشکیل پرونده الزامی است)
- گواهی اشتغال متقاضی تسهیلات
- افتتاح حساب قرض‌الحسنه به نام خریدار
کلام پایانی
در این مقاله درباره وام مسکن و انواع آن و همچنین شرایط و مدارک مورد نیاز برای دریافت انواع وام مسکن توضیح دادیم. اگر شما نیز مانند هزاران و میلیون‌ها آدم دیگر به دنبال خرید خانه در تهران هستید و با کسری بودجه مواجه شدید، می‌توانید همین امروز کارهای مربوط به دریافت وام مسکن را انجام دهید. با مطالعه این مقاله، می‌توانید به این پی ببرید که آیا مشمول دریافت وام هستید و یا اینکه کدام نوع از انواع وام مسکن برای شما مناسب است.