پیشتر مطلبی با عنوان « آنچه که درباره فرش ایرانی نمی دانستید» در وبلاگ شیپور منتشر کردیم که حاوی نکاتی مهم در خصوص تفاوت میان فرش ایرانی دست بافت و ماشینی و نیز ویژگی های فرش های دست بافت ایرانی بود.
اما در این نوشته می خواهیم تا راه های تشخیص یک فرش ایرانی خوب از بد را به شما ارائه دهیم. البته همان طور که فرش فروشان زبردست و کارشناسان فرش معتقدند، تشخیص این مساله برای یک خریدار عادی چندان آسان نیست، ولی برخی نکات در فرش ها مشخص کننده مرغوبیت و یا عدم مرغوبیت این کالا است.
نکته اول به وجود عیب در نقشه فرش ایرانیمرتبط است: این ایراد که با کمی دقت نظر در نقشه قالی به چشم می آید به دلیل اصالت نداشتن طرح و رنگ، خلوت بودن و یا شلوغ بودن نقشه، تناسب نداشتن نقش مایه با رج شمار، پخش نشدن صحیح رنگ ها، تناسب نداشتن سطوح با هم، استفاده نکردن از تضادهای رنگی مختلف، کم کردن دلبخواهانه از تعداد رنگ ها و رعایت نکردن سلیقه مشتریان حاصل می شود.
شاید شما هم دیده باشید که برخی از قالی ها یک یا دو رنگ در نقشه اش، بیش از بقیه به چشم می آید. این مساله در اثر کم کردن تعداد رنگ ها است. همچنین نبود قرینه یک طرح در قسمتی از نقشه فرش ایرانی هم بعضا دیده شده است.
نکته دوم لول شدن کنار قالی است: این مشکل ناشی از تاب داشتن پود ضخیم، سفت کشیدن پود ضخیم یا نازک بافتن گره ها، فاصله دار بودن تارها، سفت و شل بودن تارها، رعایت نکردن اندازه ها، پخش نامنظم چله ها موقع پایین کشی، منظم نبافتن و پخش نشدن چله ها بر سر دار است. در هر صورت، زمانی که می خواهید فرشی را بخرید حواستان باشد که فرش ایرانی مرغوب کناره هایش به راحتی لول نمی شود.
رگه دار بودن قالی مورد سوم است: رگه های قالی به دلیل نامنظم کوبیدن پودها، مواد اولیه متفاوت، دو دست شدن بافت و تابش نور مستقیم آفتاب به بخشی از قالی بافته به وجود می آید. برای پی بردن به این نکته کافی است به دقت رنگ ها و خطوط نقشه را بررسی کنید.
مساله چهارم هم اندازه نبودن حاشیه های قالی است: این ایراد ناشی از بالازدگی و یا پایین زدگی قالی، واریز نشدن یکنواخت و سره دارشدن است.
ایراد پنجم دورنگی قالی است: دور رنگ بودن فرش ایرانی به طور دقیق زمانی مشخص می شود که فرش را روی زمین پهن کنید. در صورتی که روی گیره در مغازه ببنید ممکن است به دلیل تابش نور لامپ به قالی، متوجه این مشکل نشوید. دورنگی ناشی از متفاوت بودن پشم از نظر جنس، دوبار رنگ شدن خامه فرش ایرانی، استفاده از پشم نامرغوب، خوب رنگ نکردن پشم به طوری که مغز آن رنگ نشود، زیاد ماندن قالی روی دار، استفاده از رنگ های نامرغوب هنگام رنگرزی و خشک کردن پشم بدون زیر و رو کردن آن در زیر آفتاب است.
مورد بعدی کج بودن کناره قالی است: اگر دیدید کناره فرش ناصاف و کج است بدانید فرش ایرانی با کیفیتی نیست. علت این مشکل در یکسان نبودن فاصله نخ های چله روی کجو، شل بودن نخ های چله، یکسان نبودن فاصله نخ های چله بر سر دار و زیر دار، پر تاب بودن پود ضخیم و بیشتر یا کمتر از حد معمول کشیده شدن پود ضخیم است.
از دیگر نکاتی که باید در هنگام خرید قالی دقت کنید، شناسنامه مندرج در پشت قالی است. فرش های تقلبی و بی کیفیت مارک و مشخصات کامل و واضحی ندارد. به این صورت که شناسنامه فرش ایرانی اطلاعات کاملی مانند نوع و جنس الیاف، طول پرز، وزن قالی، تعداد گره در هر متر مربع، دستورالعمل شستشو و نام کارخانه و کشور تولیدکننده یا نام وارد کننده را شامل می شود. اگر هر کدام از این اطلاعات ناقص بود، به اصل بودن فرش شک کنید.
در ضمن یادتان باشد پرز دادن بیش از حد فرش یکی دیگر از نشانه های تقلبی بودن آن است.
ممکن است این مقالات را هم دوست داشته باشید: