مزایا و معایب اسکلت فلزی ساختمان چیست؟
اسکلت ساختمان به روشهای مختلفی ساخته میشود. یکی از این روشها، ساخت اسکلت فلزی است. برای ساخت اسکلت فلزی، مهندس ساختمان باید موارد زیادی را در نظر بگیرد و بسنجد. عواملی مانند شرایط آب و هوایی، کیفیت مصالح، نظر کارفرما، شرایط اجرای طرح و قیمت اسکلت فلزی ساختمان از جمله مواردی هستند که باید قبل از ساخت اسکلت ساختمان به آنها توجه شود.
ساخت اسکلت ساختمان مهمترین بخش ساختن یک بنا است؛ زیرا وقتی کار را شروع کنید، دیگر نمیتوانید آن را تغییر دهید و تمام استحکام و مقاومت ساختمان به آن برمیگردد. اسکلت ساختمان انواع مختلفی دارد. در این مقاله قصد داریم به مزایا و معایب ساخت اسکلت فلزی ساختمان بپردازیم.
مزایای ساخت اسکلت فلزی برای ساختمان
یکی از مهمترین مزایای اسکلت فلزی سبک بودن و وزن کم آن است. اسکلت فلزی در مقایسه با اسکلت بتنی وزن کمتری دارد و در نتیجه وزن کلی ساختمان هم در پایان کار، کمتر میشود.
مزیت دیگر اسکلت فلزی، مناسب بودن آن برای ساخت سازههای بلند است. قطعات فلزی خاصیت ارتجاعی دارند و در برابر بسیاری از مشکلات مقاومت بهتری دارند. همین مقاومت زیاد موجب شده است از اسکلت فلزی در ساختمانهای مرتفع و مناطقی که خاک سست دارند، بیشتر استفاده شود.
نکته مثبت دیگر این نوع از اسکلت ساختمان، ترکیبات و بافت آن است. به عنوان مثال، امکان وجود ناخالصی در مواد بتنی زیاد است و این مورد در کیفیت و مقاومت آنها تأثیر زیادی میگذارد. در صورتی که امکان وجود ناخالصی و یکنواخت نبودن در فلز پایینتر است. مواد تشکیلدهنده فلز، همگن است. همین بافت یکنواخت موجب میشود دوام مواد فلزی بالا برود و ساختمانهایی که از اسکلت فلزی ساخته شدهاند، عمر بیشتری داشته باشند.
انعطاف بالای مصالح فلزی موجب بالا رفتن مقاومت آنها در برابر ضربه و آسیب میشود. این اسکلتها در برابر انفجار نیز بسیار مقاوم هستند و در صورت منفجر شدن، ساختمان به کلی تخریب نمیشود و اسکلت باقی میماند.
ویژگی دیگر اسکلت فلزی ساختمان، قابلیت افزایش تقویت آن است؛ یعنی در صورتی که مهندسین احساس کنند اسکلت ساختمان نیاز به تقویت دارد و نمیتواند با آن چهارچوب پیش برود و یا باید بخشی از آن تغییر داده شود، میتوان با قطعات و پرچهای فلزی موجود در بازار، آن را تغییر شکل داد و تقویت کرد و استقامت اسکلت را بالا برد. همین امر موجب میشود در اکثر اوقات قطعات فلزی اضافه نیاید و در نتیجه در هزینههای ساخت بنا صرفهجویی شود.
به علت ساده بودن ساخت اسکلت فلزی ساختمان، سرعت ساخت بنا هم بالا میرود و میتوانید در زمان صرفهجویی کنید. اسکلت فلزی فضای کمتری را اشغال میکند و در نتیجه، فضای کمتری از ساختمان صرف ستونها و تیرهها میشود. در صورتی که در اسکلت بتنی، فضای بیشتری برای این موارد صرف میشود زیرا حجم مواد بتنی بیشتر از قطعات فلزی است.
معایب اسکلت فلزی ساختمان
همان طور که در بخش قبلی توضیح دادیم، مزایای اسکلت فلزی ساختمان آن قدری هست که بتواند معایب آن را بپوشاند. در این بخش به بررسی معایب اسکلت فلزی ساختمان میپردازیم.
متأسفانه اسکلتهای فلزی ساختمان در برابر آتشسوزی و دمای بالا مقاوم نیستند. در صورتی که اسکلت بتنی در برابر دمای زیاد مقاومت بیشتری دارد. اسکلت فلزی میتواند دمای زیر 500 درجه سانتیگراد را تحمل کند و دمای بالاتر موجب از بین رفتن سازه و تعادل بنا میشود.
ویژگی منفی دیگر اسکلت فلزی ساختمان، مقاومت نداشتن مصالح و قطعات فلزی در برابر شرایط جوی مختلف است. فلزات در برابر نم و رطوبت مقاوم نیستند و به مرور زمان از کیفیت آنها کاسته میشود و زنگزده میشوند همین امر موجب میشود هزینه نگهداری از این مواد بیشتر باشد و قیمت اسکلت فلزی ساختمان را به صورت کلی افزایش دهد. قیمت اسکلت فلزی ساختمان در مقایسه با اسکلت بتنی، در همان ابتدای کار هم بالا است.
با توجه به بالا رفتن قیمتها، متأسفانه نمیتوان به صورت دقیق قیمت اسکلت فلزی ساختمان را محاسبه کرد و همین امر موجب میشود کارفرما نتواند هزینههای کلی را به درستی محاسبه کند. نکته منفی دیگری که در مورد اسکلت فلزی ساختمان وجود دارد، بیشتر مربوط به مهارت جوشکار میشود. اگر قطعات اسکلت فلزی ساختمان به درستی جوش نخورند و یا این عمل با دقت انجام نشود، مقاومت اسکلت کم و غیراصولی میشود.
نکته: یکی از مهمترین مراحل ساخت که در افزایش کیفیت اسکلت فلزی ساختمان موثر است، اندازهگیری مقاومت فشاری خاک برای پیکنی است. مقاومت فشاری خاک و اندازه پی با هم رابطه معکوس دارند. یعنی هر چه میزان مقاومت فشاری خاک کمتر باشد، اندازه پی باید بزرگتر باشد. این عمل موجب میشود در میزان مصرف مصالح برای ساخت اسکلت، اندازه آن و … تصمیمگیری درستی شود.
در این مقاله مزایا و معایب اسکلت فلزی ساختمان را با هم مرور کردیم. مزایای اسکلت فلزی ساختمان شامل موارد زیر میشود:
- شکلپذیری
- پیوستگی، همگن بودن و خواص یکنواخت مصالح
- مقاومت زیاد و دوام بالا
- تقویتپذیری
- سرعت نصب و اجرا
- وزن پایین و سبکی
- مقاومت در برابر انفجار
- شرایط آسان ساخته شدن
- سرعت نصب بالا و صرفهجویی در زمان
- کمتر بودن پرت شدن مصالح
- اشغال فضای کمتر
معایب و ویژگیهای منفی اسکلت فلزی ساختمان شامل موارد زیر میشود:
- مقاومت نداشتن در برابر دمای بالا و آتشسوزی
- زنگزدگی و مقاومت نداشتن در برابر آب و هوای رطوبتی
- امکان جوش نامناسب