فرشها گنجینهی پنهان نمادها و ذوق و سلیقهی آدمها هستند که با گذشت زمان تنها ارزشمندتر میشوند و ثروتمندان دنیا به دنبال خرید و تصاحب آنها هستند.
ارزش کهنگی
فرش ایرانی شاید یکی از معدود تولیداتی باشد که همه جای دنیا ایرانی بودنش زبانزد خاص و عام است و در تالارها، سالنهای بسیار مطرح و لوکس دنیا، و خانههای اشرافی حتما نمونههای آن پیدا میشوند. فرش از آن دست کالاهایی محسوب میشود که نوع دستبافتش با گذر زمان از ارزش نمیافتد. فرش ایرانی از چنان تنوع و شهرتی برخوردار است که بخشی از گردشگران صنعت نه چندان سر حال توریسم کشور ما، فقط جهت بازدید و خرید فرش ایرانی تا اینجا سفر میکنند.
از نقش و نگار فرش، تا رنگ و داستانهای پشت آن، همه دلایلی هستند که یک فرش با گذشت زمان باز هم قیمتی خواهد بود. تصویر زیبا و رازآلودی که بسیاری از مورخان، ثروتمندان، ادیبان، و حتی افراد بسیار عادی از هر جایی از جهان با شنیدن نام ایران تصور میکنند، بازارچهای اسرارآمیز از فرشهای دستدوم است. بازاری تقریبا شبیه به راستهی فرشفروشیهای بازار تهران که احتمالا در ذهن افراد، گنجینهی پنهان قالیچهی سلیمان است. اما دلیل این همه اشتیاق برای خرید فرش دستدوم در چیست؟
ثروتمندان میدانند!
مزایدههای یک درصدیهای جهان خالی از فرش نیستند. کاخ ورسای و کاخ سفید و قصر سرخ، هیچکدام بیگانه با قالیچه و فرش نیستند. فرش برای ساختمان همان کاری را انجام میدهد که گردنبند جواهر برای گردن یک خانم میکند. ثروتمندان و کلکسیونرهای بزرگ دنیا، دوست دارند پولشان را صرف وسایل و چیزهای ارزشمند کنند. آنها خوب میدانند که ارزش یک فرش دستدوم پر نقشونگار از چندین صندوقچه الماس هم بیشتر است. این یک شعار نیست. آنها چه چیزی را میدانند که ما از آن بیخبریم؟ پیش از آن که سراغ داستان عجیب فرشهای دستدوم برویم، اجازه بدهید تکلیفمان را در مورد جامعهی ثروتمندان این مقاله روشن کنیم.
هدف ما اینجا به رخ کشیدن ثروت و دارایی یک درصدیهای دنیا نیست. بهتر است برای درک روشنتر این مقاله، قشر ثروتمند را صرف نظر از شکل به دست آوردن پولشان آگاه به رازهایی بدانید که ما و شما خوانندهی عزیز تا کنون از آن غافل بودهایم. رازهایی از جنس بافت فرش! رازهایی که ثروتمندان میدانند!
رمزها و رازها
کمی که در تاریخ سفر کنیم به داستان قالیچهی سلیمان میرسیم. قالیچهای پرنده که بسیاری از ما آن را از هزار و یک شب یا انیمیشن علاءالدین به یاد داریم. گنجینهی بسیار بزرگی که در غاری بزرگ پنهان بود اما مهمتر از تمام جواهرات آن، قالیچهی پرنده و جنی بود که از آن نگهبانی میکرد. داستانی که به نوعی با ثروتمندترین و عجیبترین پیامبر تاریخ بشریت گره خورده است. حضرت سلیمان با آن همه دارایی مثال زدنی، برای سفر به ملک صبا باید از قالیچهی پرندهاش کمک میگرفت. قالیچهای که بسیاری معتقدند اجنه آن را پرواز میدادند. اما چرا قالیچه؟
فرش فاصلهای میان زمین و ما انسانهاست. کمترین فاصله در مقایسه با میز و صندلی و اتومبیل و غیره. فرش نمایندهی سرپوشی برای زمین، انعکاس تصویر آسمان، و پهنهی زیر پای ماست. اما فرش در سرزمین شرق، بخصوص در خاورمیانه، زبان خاص خودش را دارد. هر چه به عقب برویم، بافت این نمادها وتصاویر که به حتم داستان و راز خودشان را دارند بیشتر میشود. تا آنجا که بسیاری دلالهای عتیقه، صرفا به دنبال فرشها و گبههای دستدوم برای فروش آنها به دانشگاهها، نمادشناسان و زبانشناسان هستند.
نقشهها از قدیم بر سطوحی ترسیم میشدند که در عین آشکار بودن، به راحتی پنهان میماندند. این خاصیت فرش است که همیشه در دسترس باشد اما چون زیر پا انداخته میشود، جزئیات را به خوبی پنهان کند.
از طرفی هر چه به گذشته برمیگردیم، حساسیت بافت و رنگها خاصیت منحصر به فرد زمان را به خودشان میگیرند. ویژگیهایی که هر ثروتمندی را مجاب میکند به دنبال یک فرش دستبافت دستدوم بدود.
گنجینههای پنهان
فرشها گنجینهی پنهان نمادها و ذوق و سلیقهی آدمها هستند. هر فرش، داستان مشقتهای بسیار فرد یا افرادی را در خود دارد. هر گره و تار و پود، جان و روح بافندهی خود را در بر دارد. به علاوه، ترکیب رنگ و بافت نمادها، از جمله مشخصههایی است که از دیرباز تا کنون تمام افراد ثروتمند و توانا را به سمت خرید فرشهای دستدوم سوق داده است، از سلیمان تا کاخ سفید، همه به دنبال یک ارزش پر رمز و رازند. و این ارزش در نوع دستدوم بهتر نمایان میشود.